– Λέγεται ότι σε αυτά τα τυριά προστίθεται πηκτικό από χοιρινά έντερα. Ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι σε αυτά; Μπορούμε να τα φάμε επειδή υπάρχει “μετασχηματισμός”;
– Η πυτιά που περιέχεται σε πολλά τυριά της αγοράς προέρχεται από την Ευρώπη. Υπάρχει πιθανότητα η πυτιά αυτή να παράγεται από χοιρινή σίγαση. Επομένως, όταν τρώμε τυρί, αναγκαζόμαστε να довоλствуемся με λίγες εταιρείες που εισάγουν την πυτιά τους από το Πακιστάν.
– Ωστόσο, μερικές φορές σε δεξιώσεις σερβίρονται τυρί ή φαγητά με τυρί. Αν τα αρνηθούμε, θα προσβάλουμε τους οικοδεσπότες, αν τα φάμε, θα έχουμε φάει κάτι απαγορευμένο. Ποια είναι η απόφαση σε αυτή την περίπτωση;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Αφού εξηγήσουμε εν συντομία το θέμα με τις πηγές του, θα προσπαθήσουμε να το συνοψίσουμε σε μορφή λίστας:
Υπάρχουν δύο σκαλοπάτια που πρέπει να ανέβουν όσοι επιθυμούν να προοδεύσουν σε θρησκευτικά θέματα. Το πρώτο ονομάζεται
“βαθμίδα φετφά”,
και στο όνομα του δεύτερου
“το σκαλί της ευσέβειας”
λέγεται. Οι άνθρωποι οφείλουν πρώτα να φτάσουν στο στάδιο της φετφά.
Δεν μπορείς να φτάσεις στην ευσέβεια χωρίς να περάσεις από το στάδιο της φετφά.
Επιπλέον, η τήρηση της φετφάς είναι υποχρεωτική. Αλλά η υπέρβαση αυτής, η άσκηση της τακβάς, είναι προαιρετική. Λόγω της δυσκολίας της, δεν έχει καταστεί υποχρεωτική για όλους, αλλά έχει αφεθεί στην προαίρεση. Εκείνοι που δεν τρώνε τυρί εισαγόμενο από την Ευρώπη, εκείνοι που δεν χρησιμοποιούν τυρομαγιά, μπορεί να έχουν υπερβεί το επίπεδο της φετφάς και να έχουν φτάσει στο επίπεδο της τακβάς. Επομένως, δεν υπάρχει λόγος για συζήτηση.
Η ισλαμική κοινότητα έχει ομοφωνήσει ότι κάθε κομμάτι χοιρινού κρέατος είναι απαγορευμένο.
(Ιμπν Αλ-Αραμπί, Αχκάμ, Ι/54)
Συνεπώς, δεν τρώγεται ούτε πίνεται τίποτα στο οποίο είναι γνωστό ότι έχει αναμειχθεί κάτι από χοιρινό. Ωστόσο, επιτρέπεται η κατανάλωση τυριού από γάλα ζώων που τρώγονται, που έχει παρασκευαστεί με μαγιά από έντερα ζώων που τρώγονται, ή με χημικές ουσίες που δεν είναι ακάθαρτες, ή με μαγιά από έντερα ζώων που έχουν σφαχτεί από τους Αχλ-ι Κιτάμπ (Εβραίους και Χριστιανούς). Μάλιστα, όταν ρωτήθηκε ο Χαζράτ Ομέρ (ρα) για την περίπτωση τυριού που παρασκευάστηκε με μαγιά από έντερα νεκρού ζώου (μεϊτέ):
“Πείτε «Στο όνομα του Θεού» και φάτε.”
είπε.
(Ιμπν Κουδὰμα, αλ-Μουγνί, σελ. 612; Καλ’ατζί, Μευσού’ατü-φιχι Öμερ, 616)
Από την ίδια πηγή φαίνεται ότι οι Μουσουλμάνοι έτρωγαν και τυρί που έφτιαχναν οι Μάγοι.
Αμπού Χανίφα
θεωρείται ότι η μαγιά του νεκρού (αποθανόντος) νεογνού είναι καθαρή.
Ωστόσο, ο Σαφιί
«Σας απαγορεύεται η βρώση νεκρών ζώων.»
(Αλ-Μπακάρα, 2:173)
Λαμβάνοντας υπόψη την εμβέλεια του στίχου, λέει ότι τέτοιου είδους μαγιές είναι ακάθαρτες.
(Για τις δύο απόψεις, βλ. Κουρτουμπί, I/220)
Υπάρχει η παράδοση ότι ο Προφήτης (ειρήνη ας είναι μαζί του) και οι μουσουλμάνοι που τον ακολούθησαν έτρωγαν τυρί από την Περσία, παρόλο που οι Πέρσες, που ήταν Ζωροαστριστές, θεωρούσαν τα σφάγια τους νεκρά (μείτ), και παρόλο που οι πρώτοι μουσουλμάνοι δεν έδιναν σημασία στο γεγονός ότι η πυτιά του τυριού που έτρωγαν προερχόταν από το στομάχι σφαγμένων ή νεκρών ζώων.
(βλ. Κουρτούμπι I/221).
Η πυτιά που προστίθεται στο γάλα για την παρασκευή τυριού είναι ελάχιστη σε σύγκριση με την ποσότητα του τυριού. Αυτή η ελάχιστη ποσότητα ακαθαρσίας συγχωρείται μέσα σε “πολύ υγρό”. Ο Ιμπν Κάιμ αναφέρει ότι στον Προφήτη (σ.α.σ.) προσφέρθηκε τυρί στην Ταμπουκ, και εκείνος ζήτησε ένα μαχαίρι, είπε “μπισμιλχί” και το έκοψε και το έφαγε.
(Zādu’l-me’ād IV/296. Μετάφραση V/28)
Λέγεται ότι και οι Σαχάμπα έτρωγαν αυτά τα φαγητά στο Ιράκ και στη Σαμ. (ό.π.) Μάλιστα ο Αμπού Ομέρ:
“Επιτρέπεται να τρώμε τα φαγητά που σφάζουν οι ειδωλολάτρες, οι μάγοι και οι άλλοι άθεοι. Το τυρί απαιτεί σφαγή, διότι ζυμώνεται με μαγιά που προέρχεται από το σφάγιο.”
λέει. (ηλικία)
Σε μια άλλη αφήγηση, ο Χαζράτ Ομέρ (Ρ.Α.) λέει ότι δεν πρέπει να τρώγονται τυριά που φτιάχνονται με τρόπο διαφορετικό από αυτόν των Αχλ-ι Κιτάμπ, επειδή το τυρί πήζεται με το στομάχι του αρνιού, και αυτό καθαρίζεται μόνο αν το σφάξει Αχλ-ι Κιτάμπ ή μουσουλμάνος, αλλιώς θεωρείται ακάθαρτο.
(Από το Καλ’ατζί, ό.π.; Μπεϊχάκι, Σουνέν Χ/6; Νεβέβι, Μετζμού. ΙΧ/96)
Όταν εξετάζουμε το ζήτημα στο πλαίσιο της έννοιας της φέτβας, διαπιστώνουμε ότι προκύπτουν οι ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τη φέτβα:
1)
Ο Ιμάμ-ι Αζάμ Χαζρέτλερι είχε ανακοινώσει στην εποχή του ότι τα τυριά που παρασκευάζονται με πυτιά από τα στομάχια ζώων των οποίων το κρέας είναι βρώσιμο, μπορούν να καταναλωθούν.
2)
Έχει εκδοθεί φετβά (θρησκευτική γνωμοδότηση) ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τυρομαγιές που παρασκευάζονται από συνθετικές, δηλαδή τεχνητές ουσίες.
3)
Υιοθετήθηκε η άποψη ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και τυρομαγιές στις οποίες έχει προστεθεί διαλυτικός αλκοολ.
“Επειδή το χυμένο αλκοόλ υφίσταται αλλαγές μέσα στο μείγμα και καθαρίζεται.”
αναφέρεται.
4)
Πρόσφατα, οι μαγιές που παρασκευάζονταν από το στομάχι του αρνιού έχουν αντικατασταθεί από χημικές μαγιές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα τυριά πλέον παρασκευάζονται με χημικές μαγιές και όχι με ζωικές, οπότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
5)
Δεν επιτρέπεται η χρήση μαγιάς που έχει παραχθεί με συστατικό που προέρχεται από χοιρινό.
Διότι τα υλικά που προέρχονται από χοίρους δεν θεωρούνται καθαρά. Οτιδήποτε περιέχει χοιρινό κρέας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται.
Άρα,
μπορείτε να πάρετε μαγιά και τυρί, εκτός εάν είναι βέβαιο ότι έχουν αναμιχθεί με κάποια ουσία από χοιρινό κρέας, και
“Στο όνομα του Θεού”
και μπορούμε να το φάμε!
Θεωρούμε κάτι επιτρεπτό, εκτός εάν υπάρχει αδιαμφισβήτητη απόδειξη για το αντίθετο.
Από τα παραδείγματα που δίνονται, καταλαβαίνουμε ότι οι σύντροφοι του Προφήτη έτρωγαν τυρί από μη μουσουλμάνους, δεν έβλεπαν πρόβλημα στη χρήση της τυρομαγιάς τους, και μάλιστα δεν ένιωθαν καν την ανάγκη να ρωτήσουν.
Θεωρούσαν ότι κάτι είναι επιτρεπτό, εκτός εάν υπήρχαν σαφείς αποδείξεις που να δείχνουν ότι είναι απαγορευμένο.
Πράγματι, ρωτήθηκε ο Κύριος Ομέρ (ρα) για το τυρί που παρασκευαζόταν με ένζυμα από το στομάχι νεκρών ζώων. Και εκείνος είπε: Εσείς…
“Φάτε, λέγοντας «Στο όνομα του Θεού!»”
διέταξε.
Απ’ ό,τι φαίνεται,
Ακόμα κι αν αυτοί που επιλέγουν την ευσέβεια δεν κολακεύουν,
αυτά που αναφέρονται στη φετβά
Μπορούν να τρώνε εισαγόμενο τυρί και να χρησιμοποιούν μαγιά. Δεν υπάρχει κάποια απαγόρευση.
Αυτοί που επιλέγουν την ευσέβεια, από την άλλη,
Αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό πράγματα που δεν καταλαβαίνουν καλά τη φύση τους, και δεν παίρνουν ούτε τρώνε ό,τι υποπτεύονται. Γι’ αυτή την επιμέλειά τους αξίζουν εκτίμηση και συγχαρητήρια. Ωστόσο, δεν μπορούν να επιβάλουν τις δικές τους προτιμήσεις στους άλλους, και σίγουρα δεν θα μπουν ποτέ σε διαμάχη γι’ αυτό.
Διότι η δική τους ευσέβεια είναι προαιρετική. Εξαρτάται από την επιλογή. Δεν έχει την ευρύτητα και την υποχρεωτικότητα μιας φετφάς που θα περιλαμβάνει το κοινό.
Δηλαδή, η φετφά είναι υποχρεωτική, ενώ η τακβά είναι προαιρετική και δεν δεσμεύει τους πάντες.
Από την ευρεία οπτική γωνία που προσφέρει η θρησκεία, δεν θα έπρεπε να υφίσταται διαφωνία μεταξύ εκείνων που βρίσκονται στο επίπεδο της φετβά-τακβά. Αν υπάρξει, και κάποιος φτάσει στο σημείο να κρίνει ακάθαρτο το τυρί που τρώει ο άλλος, τότε αυτός ο άνθρωπος σπέρνει διχόνοια στο όνομα της θρησκείας. Ο Προφήτης μας (ειρήνη σ’ αυτόν), ο οποίος προειδοποίησε όσους σπέρνουν διχόνοια, είπε:
«Η διχόνοια κοιμάται. Αλλά αλλοίμονο σε εκείνον που την ξυπνά!»
(Σουγιούτι, Φετχ αλ-Κεμπίρ, ΙΙ/280)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
