– Ο φόρος επί της παραγωγής υπολογίζεται μετά την αφαίρεση των εξόδων;
– Πρέπει να πληρώνει δεκάτη και όποιος έχει ζημία;
– Πρέπει να πληρώσει το δέκατο και αυτός που νοικιάζει το χωράφι, πληρώνει τα έξοδα για νερό, λίπασμα, φάρμακα κ.λπ., πουλάει τη σοδειά και τελικά βγαίνει ζημιωμένος;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Σύμφωνα με τη σουνιτική σχολή Χαναφί, όλα τα γεωργικά προϊόντα, εκτός από το χόρτο και το ξύλο, υπόκεινται σε ζακάτ (υποχρεωτική ελεημοσύνη).
Σύμφωνα με τους Ιμάμηδες, για να υπόκειται ένα προϊόν σε ζακάτ, πρέπει να έχει την ικανότητα να διατηρείται τουλάχιστον ένα χρόνο χωρίς να σαπίζει. Ωστόσο, η προτιμώμενη άποψη στη σουνιτική σχολή Χαναφί είναι η πρώτη.
Σύμφωνα με τις σχολές Σαφίι και Μαλίκι, μόνο τα αγαθά που μπορούν να αποθηκευτούν και να διατηρηθούν για ένα χρόνο υπόκεινται σε ζακάτ.
Από τα σιτηρά, προϊόντα όπως κριθάρι, σιτάρι, φακές, ρεβίθια, καλαμπόκι, ρύζι και φασόλια· από τα φρούτα, μόνο σταφύλια και χουρμάδες. Σύμφωνα με αυτές τις θρησκευτικές δοξασίες.
Τρόφιμα όπως τα φουντούκια, τα φιστίκια και τα καρύδια, τα οποία δεν ανήκουν στην κατηγορία των βασικών τροφίμων, δεν υπόκεινται σε ζακάτ.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο ποσό για το ούσρ (δεκάτη); πρέπει να καταβάλλεται από τη σοδειά, είτε είναι λίγη είτε πολλή.
Αυτή είναι η άποψη του Ιμάμ Αζάμ. Ωστόσο, σύμφωνα με τους Ιμάμειν, για να υπόκειται ένα προϊόν σε ζακάτ, πρέπει να φτάνει τα 5 βεσκ, που με σύγχρονα μέτρα αντιστοιχεί σε 1000 κιλά, δηλαδή έναν τόνο. Δεν δίνεται ζακάτ για προϊόντα που είναι λιγότερα από αυτό.
(βλ. Ömer Nasuhi Bilmen, Ιστιλαχάτ-ι Φιχιγέ Καμούσου, Κωνσταντινούπολη 1969 IV/125 κ.λπ.)
Όπως αναφέρεται και στο ιερό χαντίθ, αν μια έκταση γης αρδεύεται με βρόχινο νερό, ποτάμιο νερό ή νερό από ρυάκι, τότε οφείλεται ζακάτ (ελεημοσύνη) ίσο με το ένα δέκατο της παραγωγής. Αν όμως αρδεύεται με μεταφορά νερού και με τη χρήση μηχανημάτων, δηλαδή με κόπο και έξοδα, τότε οφείλεται ζακάτ ίσο με το ένα εικοστό. Αν μια έκταση γης αρδεύεται και με βρόχινο νερό και με μηχανήματα, τότε λαμβάνεται υπόψη η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε περισσότερο. Για παράδειγμα, αν αρδεύεται κυρίως με βρόχινο νερό, οφείλεται ζακάτ ίσο με το ένα δέκατο, ενώ αν αρδεύεται κυρίως με μηχανήματα, οφείλεται ζακάτ ίσο με το ένα εικοστό.
Δεν απαιτείται να περάσει ένας χρόνος από τη συγκομιδή του προϊόντος για να καταβληθεί το οφειλόμενο δέκατο. Ανεξάρτητα από το πόσες φορές συγκομίζεται η σοδειά μέσα σε ένα χρόνο, το δέκατο πρέπει να καταβάλλεται κάθε φορά από τη στιγμή της συγκομιδής.
Δεν λαμβάνονται υπόψη τα έξοδα για την καλλιέργεια, όπως οι σπόροι, τα λιπάσματα και οι μισθοί των εργατών. Ο φόρος (δεκάτη) υπολογίζεται και αποδίδεται πριν από την αφαίρεση των εξόδων.
Αφού καταβληθεί το δέκατο (οσούρ) για προϊόντα όπως ελιές, ηλιόσποροι και σουσάμι, δεν καταβάλλεται επιπλέον δέκατο για τα παραγόμενα έλαια.
Δεν πρέπει να τρώει σιτηρά και φρούτα από τα οποία δεν έχει αφαιρεθεί το δέκατο. Διότι περιέχουν το δικαίωμα του άλλου.
Ωστόσο, δεν υπάρχει πρόβλημα με το φαγητό, αρκεί να υπολογιστεί η ποσότητα που καταναλώθηκε και να πληρωθεί αργότερα.
Αν η γη ενοικιάζεται για καλλιέργεια με αντάλλαγμα ένα ορισμένο ποσό, τότε σύμφωνα με τον Ιμάμ Αζάμ, ο ιδιοκτήτης πληρώνει το δέκατο του παραγόμενου προϊόντος, ενώ σύμφωνα με τους Ιμάμειν, το πληρώνει ο ενοικιαστής. Η φετφά (θρησκευτική απόφαση) ακολουθεί αυτήν την άποψη.
Δηλαδή, το οφειλόμενο δέκατο πρέπει να το πληρώσει ο ενοικιαστής.
Σήμερα, η άρδευση γίνεται με κανάλια και αντλίες. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται τεχνητά λιπάσματα για την αύξηση της παραγωγής και γίνονται δαπανηρές ψεκασμοί για την προστασία των καλλιεργειών. Αυτές οι νέες δαπάνες και εισροές στην γεωργική παραγωγή δεν είναι λιγότερες από το κόστος της άρδευσης με ζώα ή εργαλεία. Η επίδραση αυτών των νέων δαπανών και εισροών στον φόρο (δεκάτη) είναι ένα θέμα που χρήζει ερμηνείας. Οι προηγούμενοι νομομαθείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι δαπάνες εκτός της άρδευσης δεν μειώνουν τη δεκάτη στο ένα εικοστό.
Ορισμένοι θεολόγοι, ωστόσο,
να αφαιρούνται από την παραγωγή τα έξοδα και οι δαπάνες που δεν σχετίζονται με την άρδευση και από το υπόλοιπο
-ανάλογα με τη μέθοδο άρδευσης-
Ενώ ορισμένοι θεωρούσαν πιο κατάλληλο να δίνεται το ένα δέκατο ή το ένα εικοστό, άλλοι, συμπεριλαμβανομένων των Χαναφιτών, αντιτάχθηκαν και σε αυτό.
(Ιμπν Χουμάμ, Φετχ αλ-Καντίρ, ΙΙ/8 κ.ε. Καρντάβι, Ι/391-397)
Σύμφωνα με αυτό, μπορεί να ειπωθεί ότι όποιος δεν έχει άλλο εισόδημα εκτός από τη γη που υπόκειται σε δεκάτη και υφίσταται ζημία από αυτή τη γη, δεν υποχρεούται να πληρώσει δεκάτη. Διότι βρίσκεται ήδη σε κατάσταση φτώχειας. Ωστόσο, εάν έχει άλλα εισοδήματα και δεν υφίσταται ζημία από αυτά, οφείλει να πληρώσει τη δεκάτη του.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
