– Θυμάμαι πως ο Ιμάμ Γαζαλί, στο βιβλίο του “Κιμυαί Σααδέτ”, λέει τα εξής:
«Η κατάσταση εκείνου που περιμένει τη χάρη του Θεού, παραβιάζοντας τις εντολές και τις απαγορεύσεις Του, μοιάζει με την εξής: Ένας άνθρωπος έχει ένα παλάτι. Και το εσωτερικό αυτού του παλατιού είναι γεμάτο χρυσό. Μια ομάδα ληστών έρχεται σε αυτό το μέρος και ο άνθρωπος λέει:»
Ας το σκάσω από εδώ, ίσως έτσι να μην βρουν το σπίτι μου.
Αυτό σημαίνει, νομίζω, ότι για όποιον δεν υπακούει στις εντολές και τις απαγορεύσεις του Θεού, η οργή του Θεού σίγουρα θα τον βρει. Πράγματι, και σήμερα, όταν ρωτάμε τους ανθρώπους γιατί δεν προσεύχονται, για παράδειγμα, ακούμε ανόητες δικαιολογίες όπως “ο Θεός είναι μεγάλος, θα συγχωρήσει” κ.λπ. (δηλαδή, όπως το περιγράφει ο Γαζαλί – δηλαδή, ενώ δεν το κάνουν). Ποιες είναι οι απόψεις σας επί του θέματος;
Η δεύτερη ερώτησή μου είναι η εξής:
Ο Ιμάμ Γκαζαλί, επίσης, λέει: «Αν ο Θεός αγαπάει έναν υπηρέτη του, του στέλνει δύο συμφορές».
Κάποιος,
Επιβάλλει μια αρρώστια στον δούλο του, η οποία τον ταλαιπωρεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Δεύτερον
Αυτός ο υπηρέτης χάνει την αξία του στα μάτια των ανθρώπων. Είναι αυτά τα λόγια χαντίθ; Ποια είναι η πηγή τους και ποιες είναι οι απόψεις σας σχετικά με αυτά τα λόγια;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
1) Εξετάσαμε τα έργα του Ιμάμ Γαζαλί, Κιμιαγί Σααδέτ και Ιχιά, αλλά δεν βρήκαμε τέτοια πληροφορία.
Στην πραγματικότητα, όταν θέτουμε τέτοιου είδους ερωτήματα, είναι απαραίτητο να αναφέρουμε με ακρίβεια την πηγή, ώστε να μπορέσουμε να διαπιστώσουμε εάν το αναφερόμενο ζήτημα χρήζει διόρθωσης και να το σχολιάσουμε.
Συνοπτικά, ορισμένες πληροφορίες που σχετίζονται με το περιεχόμενο της ερώτησης, από το έργο Ιχγιά του Ιμάμ Γαζαλί:
-με την ελπίδα να φανεί χρήσιμο-
Θεωρούμε ότι είναι χρήσιμο να μεταφράσουμε:
– Το να ελπίζεις στη χάρη του Θεού χωρίς να πράττεις, είναι σαν να ελπίζεις να αποκτήσεις παιδί χωρίς να παντρευτείς.
Είναι προφανές πόσο μάταιη είναι η φαντασία κάποιου να αποκτήσει παιδί χωρίς να παντρευτεί, ή να παντρευτεί αλλά να μην έχει σεξουαλική επαφή, ή να έχει σεξουαλική επαφή αλλά να μην εκσπερματίσει. Ομοίως, κάποιος…
να ελπίζει στη χάρη του Θεού χωρίς να πιστεύει, ή ενώ πιστεύει να μην πράττει καλές πράξεις, ή ενώ πράττει καλές πράξεις να μην εγκαταλείπει τις αμαρτίες του.
είναι επίσης μια μορφή εξαπάτησης.
(Ιχιάου’λ-Ουλούμ, Βηρυτός, χ.χ. 3/385)
– (Ένας από τους μεγάλους μυστικιστές)
Γιάχγια μπιν Μουάζ
σχετικά με αυτό, είπε τα εξής:
«Κατά τη γνώμη μου, ένα από τα πιο ξεκάθαρα παραδείγματα εξαπάτησης είναι το εξής:»
«Το να ελπίζει κανείς σε συγχώρεση ενώ συνεχίζει να αμαρτάνει χωρίς μετάνοια και τύψεις, να πιστεύει ότι θα πλησιάσει τον Θεό χωρίς λατρεία και υπακοή, να σπέρνει σπόρους κόλασης και να θερίζει καρπούς παραδείσου, να επιδιώκει να κερδίσει με ανυπακοή τον τόπο της ανταμοιβής που προορίζεται μόνο για τους υπάκουους, να περιμένει ανταμοιβή/αμοιβή χωρίς να πράττει καλές πράξεις, και εν ολίγοις, να περνάει τη ζωή του με αμαρτίες και να περιμένει από τον Θεό πολλές καλές ανταμοιβές, είναι μια πλάνη, μια ψευδαίσθηση και μια κενή ελπίδα.»
«Όπως είπε ο ποιητής: Επιθυμείς τη σωτηρία, αλλά δεν βαδίζεις στο δρόμο της σωτηρίας. Σίγουρα, το πλοίο δεν πλέει στη στεριά / έχεις δει ποτέ πλοίο να πλέει στη στεριά;»
(Ιχιά, 4/144)
– Όσον αφορά την ερμηνεία του θέματος, τέτοιες εκφράσεις θυμίζουν τους γενικούς κανόνες του Ισλάμ. Στο Ισλάμ…
Κάθε καλό και κάθε κακό έχει την ανταμοιβή του.
(Αλ-Ζιλζάλ, 99/8)
Πολλά εδάφια υποστηρίζουν τις πληροφορίες που μετέφερε ο Γκαζάλι.
«Μη σας εξαπατήσει η ζωή του κόσμου τούτου, και μη σας εξαπατήσει ο διάβολος με το να σας πείθει ότι ο Θεός συγχωρεί και παραβλέπει.»
(Λουκμάν, 31/33)
Σε αυτό το γεγονός δίνεται έμφαση στο συγκεκριμένο στίχο και σε άλλους παρόμοιους.
– Η ανταμοιβή για κάθε καλό και η τιμωρία για κάθε κακό αποτελούν εκδηλώσεις της απόλυτης δικαιοσύνης του Θεού. Οι προφήτες και οι διάδοχοί τους, οι σοφοί, συμβουλεύουν τους ανθρώπους με βάση αυτές τις αλήθειες.
Ωστόσο, μαθαίνουμε από το Κοράνι και τη Σούννα ότι ο Αλλάχ δεν φέρεται πάντα στους υπηρέτες του με δικαιοσύνη, αλλά και με χάρη και ευεργεσία.
Εξαιτίας αυτού,
«το να ελπίζεις στη χάρη του Θεού ενώ αμαρτάνεις είναι λάθος»
Οι διακεκριμένοι μελετητές εκφράζουν τις απόψεις τους με γνώμονα τη δικαιοσύνη. Δεν διστάζουν, ωστόσο, να αναφερθούν και στην απέραντη ευσπλαχνία του Θεού, όταν έρθει η ώρα. Πράγματι, ο Ιμάμ Γαζαλί, κάνοντας τις παραπάνω δηλώσεις και πραγματευόμενος θέματα όπως η μετάνοια, αναφέρει ότι η απελπισία από την απέραντη ευσπλαχνία του Θεού δεν συμβιβάζεται με την πίστη. Όπως είναι γνωστό,
“Κάθε αρχή
-αποκλειστικά δικό του/της-
θα έχει λόγο.
είναι γνωστή η αρχή/το δόγμα.
– Συνοψίζοντας:
Όσο λάθος είναι για έναν αμαρτωλό να προσπαθεί να κερδίσει τη χάρη του Θεού με το να αμαρτάνει, άλλο τόσο λάθος είναι να χάνει την ελπίδα του στη χάρη Του, όσο μεγάλες κι αν είναι οι αμαρτίες του.
«Φόβος-Ελπίδα»
η ισορροπία είναι απαραίτητη προϋπόθεση της ισλαμικής πίστης.
2)
Δεν καταφέραμε να βρούμε τις συγκεκριμένες φράσεις που αναφέρονται στην ερώτηση στα κείμενα του Ιμάμ Γαζαλί. Δεν το εντοπίσαμε ούτε ως ρητό (χάδις). Ωστόσο, μια παρόμοια φράση που ο Γαζαλί παραθέτει από τον Λοκμάν Χακίμ είναι η εξής:
Ο Λοκμάν έδωσε την ακόλουθη συμβουλή στον γιο του:
«Παιδί μου! Όπως το χρυσάφι δοκιμάζεται με τη φωτιά, έτσι και οι δίκαιοι δούλοι δοκιμάζονται με τις δοκιμασίες. Γι’ αυτό, όταν ο Θεός αγαπάει μια κοινότητα, στέλνει δοκιμασίες πάνω της. Όποιος υπομένει αυτές τις δοκιμασίες, ο Θεός ευαρεστείται σε αυτόν. Όποιος δυσανασχετεί με αυτές τις δοκιμασίες, ο Θεός δυσανασχετεί σε αυτόν.»
(Ιχιά, 4/133)
– Ο Ιμάμ Γαζαλί αναφέρει επίσης το ακόλουθο χαντίθ:
«Όταν ο Θεός αγαπάει έναν δούλο του, τον δοκιμάζει με δυσκολίες. Και όταν τον δοκιμάζει με δυσκολίες, του δίνει και την (απαραίτητη) υπομονή.»
(Ιχιά, 4/131)
Ο Ζεϊν αλ-Ιράκι ανέφερε ότι η αφήγηση αυτού του χαντίθ δεν είναι ισχυρή (είναι αδύναμη).
(βλ. Ταχρίτζου Αχαδισίλ-Ιχιά – Ιχιά με birlikte – agy)
– Οι άνθρωποι βρίσκονται διαρκώς σε δοκιμασία. Δοκιμάζονται με την αφθονία, με την έλλειψη, με την υγεία, με την αρρώστια, με όλα τα χρώματα της ζωής. Η φωτιά της δοκιμασίας αποσκοπεί στο να διαχωρίσει το χρυσό από το χαλκό, το διαμάντι από το κάρβουνο, που βρίσκονται στο ορυχείο των ανθρώπων.
«Οι άνθρωποι, χωρίς να υποβληθούν σε δοκιμασία, απλώς
«Πιστεύουμε»
Νόμισαν πως θα αφεθούν έτσι, με το να λένε μόνο λόγια; Μα εμείς δοκιμάσαμε και εκείνους που προηγήθηκαν από αυτούς. Και βέβαια ο Αλλάχ θα φανερώσει τους αληθινούς και θα αποκαλύψει τους ψεύτες.
(Αλ-Ανκαμπούτ, 29/2-3)
Στο εδάφιο αυτό τονίζεται η αλήθεια που αναφέραμε.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
