Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Απέχει από κάθε είδους δεισιδαιμονία και άχρηστες συνήθειες, όπως μαντεία, προφητείες και οιωνοσκοπία. Δεν γίνεται καμία ανοχή σε πεποιθήσεις που δεν έχουν καμία χρησιμότητα, αντίθετα βλάπτουν την ακλόνητη πίστη των μουσουλμάνων και υπονομεύουν την αφοσίωσή τους στην αλήθεια και τη δικαιοσύνη, και δεν επιτρέπεται η διάδοσή τους.
Πριν από την εμφάνιση του φωτός του Ισλάμ, ιδιαίτερα ανάμεσα στους Άραβες, κυριαρχούσαν τόσες πολλές δεισιδαιμονίες και άσκοπες πεποιθήσεις, που οι άνθρωποι ρύθμιζαν ακόμα και τα πιο σοβαρά και ζωτικά ζητήματά τους σύμφωνα με τις δικές τους επινοήσεις. Για παράδειγμα, κατά την περίοδο της Τζαχιλίγια, οι Άραβες τρόμαζαν τα πουλιά και τα ελάφια, και αν το ζώο πήγαινε προς τα δεξιά, συνέχιζαν τις δουλειές τους ή το ταξίδι τους, ενώ αν πήγαινε προς τα αριστερά, εγκατέλειπαν ό,τι είχαν σκοπό να κάνουν, ερμηνεύοντας το ως κακό οιωνό. Έτσι, εγκατέλειπαν πολλές δουλειές. Μέσα σε αυτό το μπερδεμένο έθνος, ο Αγαπημένος Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) αγωνίστηκε ενάντια σε κάθε είδους άσκοπες και ανόητες συνήθειες και πεποιθήσεις που είχαν υιοθετήσει οι Άραβες, και προσπάθησε να τους αποτρέψει από αυτές. Σε ένα ιερό χαντίθ, ο Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού),…
1
Δηλώνοντας ότι οι τότε διαδεδομένες δεισιδαιμονίες δεν είχαν καμία βάση, απορρίφθηκαν. Επίσης, οι Άραβες της εποχής της Τζαχιλίγια πίστευαν ότι η κουκουβάγια προερχόταν από την ψυχή του νεκρού, ότι υπήρχε ένα φίδι στην κοιλιά του ανθρώπου και ότι το φίδι σκότωνε τον άνθρωπο όταν πεινούσε. Στο ιερό χαντίθ αναφέρεται ότι όλα αυτά δεν έχουν καμία σημασία, καμία επίδραση, ούτε καμία βλάβη ούτε όφελος.
Επιπλέον, αυτή η δεισιδαιμονία δεν συνάδει ούτε με την επιστήμη, ούτε με τη λογική και την αλήθεια. Αποτελεί απλώς μια υποχώρηση σε ορισμένες αδυναμίες του ατόμου και μια αναζήτηση δικαιολογιών για να επιβεβαιώσει την ψευδαίσθησή του, παρασυρόμενος από αυτές τις αδυναμίες. Διότι το να θεωρείς κάτι κακότυχο σημαίνει να περιμένεις συμφορά. Για παράδειγμα, ο άνθρωπος που βλέπει μια κουκουβάγια να κάθεται στην καμινάδα του, πιστεύει ότι θα του συμβεί μια συμφορά και την περιμένει. Εδώ, εκτός από την απώλεια ελπίδας στη θεία χάρη, αποκαλύπτεται και η αδυναμία πίστης στο πεπρωμένο.
Διότι κάθε είδους όφελος και βλάβη συμβαίνει μόνο με την πρόνοια του Θεού. Σε κάθε χώρα και σε κάθε περιοχή, ο λαός θεωρεί διαφορετικά και διάφορα πράγματα ως σημάδια κακοτυχίας. Για παράδειγμα, υπάρχουν μέρη που θεωρούν το ουρλιαχτό του σκύλου, το γκάρισμα του γαϊδουριού και το κουκουβάγισμα της κουκουβάγιας τη νύχτα ως κακό σημάδι, ενώ υπάρχουν και περιοχές που θεωρούν το καθάρισμα, το κόψιμο των νυχιών και το πλύσιμο των ρούχων σε ορισμένες μέρες ως κακό σημάδι. Αυτά μοιάζουν με τα θέματα που αναφέρονται στο χαντίθ. Είναι πεποιθήσεις χωρίς βάση. Ο Προφήτης μας (ειρήνη σ’ αυτόν), ο οποίος δεν ενέκρινε αυτές τις περιττές πεποιθήσεις,
2
Εκφράζοντας την ασημαντότητα της δεισιδαιμονίας, δηλαδή της πίστης σε κακοτυχίες, υποδεικνύει ταυτόχρονα και το ορθό και θετικό. Σύμφωνα με μια αφήγηση από τον Αμπού Χουρέιρα (ρα),
3
Σημαίνει να ερμηνεύεις κάτι με καλό τρόπο. Μπορούμε να δούμε ένα παράδειγμα της τεφουλί (ευνοϊκής ερμηνείας) στον Προφήτη μας (ειρήνη και ευλογίες ας είναι επάνω του). Πράγματι, στη συνθήκη της Χουδαιβίγια, οι ειδωλολάτρες είχαν φέρει τους Μουσουλμάνους σε δύσκολη θέση. Όταν ακούστηκε ότι μια αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον [όνομα] ερχόταν από τους ειδωλολάτρες για να διαπραγματευτεί, ο Αγγελιοφόρος του Θεού, κάνοντας τεφουλί με το όνομά του, που εξέφραζε ευκολία και ευγένεια, είπε στους συντρόφους του.⁴
Το να ερμηνεύει κάποιος που ταξιδεύει το γεγονός ότι άκουσε το όνομα κάποιου άλλου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του ως ένδειξη ότι το ταξίδι του θα είναι ασφαλές, ή το να ερμηνεύει ένας άρρωστος το γεγονός ότι άκουσε το όνομα κάποιου άλλου καθ’ οδόν προς τον γιατρό ως ένδειξη ότι θα θεραπευτεί από την ασθένειά του, είναι παραδείγματα οιωνοσκοπίας.
Η αγάπη του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) για την αισιοδοξία οφείλεται στο γεγονός ότι αυτή υποδηλώνει την προσδοκία αγαθού και ωφέλειας από τον Θεό. Διότι το να ελπίζει κανείς σε ωφέλεια από τον Θεό, είτε για ισχυρό είτε για αδύναμο λόγο, είναι καλό. Αντίθετα, η πλήρης απελπισία από τον Θεό είναι κακό για τον ίδιο.
Ωστόσο, δεν είναι σωστό να θεωρούμε αυτές τις προλήψεις ως θρησκευτική υποχρέωση ή απόλυτη εντολή, και αποτελεί μια εσφαλμένη πεποίθηση. Σε περιπτώσεις όπου ο άνθρωπος δεν μπορεί να διακρίνει αν μια πράξη είναι καλή ή κακή, αν ωφελεί ή βλάπτει, και διστάζει να την κάνει ή όχι, αντί να θεωρεί ορισμένα πράγματα κακότυχα και να ενεργεί ανάλογα, συνιστάται να συμβουλεύεται άλλους και να ζητά τη γνώμη των ειδικών. Επιπλέον, αναφέρεται σε ένα χαντίθ ότι μπορεί να καταφύγει στην προσευχή και την ικεσία της ιστιχάρας. Έτσι, σε δύσκολες καταστάσεις, η ιστιχάρα είναι μια θεϊκή λύση που φέρνει ανακούφιση στην ψυχή.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
