Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Η περίοδος των Αλμοραβιδών στο Μαγρέμπ και την Ανδαλουσία και η φιλοσοφία
-ειδικά όσον αφορά την μη-σαλαφιστική αντίληψη
– Ο Γκαζαλί και τα έργα του υπέστησαν με όλη τη σφοδρότητα την επίδραση της εχθρότητας προς την επιστήμη του Καλάμ, με το σκεπτικό ότι περιέχει θέματα Καλάμ. Ωστόσο,
Γιουσούφ ιμπν Τασφίν
Όταν ο Ταβάιφ-ι Μουλούκ ήθελε να οργανώσει μια στρατιωτική εκστρατεία σε αυτή την πόλη, με σκοπό να σώσει την Ανδαλουσία από την ταπείνωση που υπέστη από τους Χριστιανούς, εξαιτίας των προσωπικών συμφερόντων του, ζήτησε φετφά από τους μελετητές της Ανδαλουσίας και της Ανατολής, και ένας από αυτούς που εξέδωσε θετική φετφά ήταν ο Γκαζαλί.
(M. Abdullah İnân, Asru’l-Murâbıtîn ve’l-Muvahhidîn fi’l-Endelus, Κάιρο 1964, I/530-533.; Muhammed b. Câfer Kettânî, “el-Gazâlî ve’l-Mağrib”, σ. 702.)
Μετά τον θάνατο του Yusuf b. Taşfîn το 500/1106, ο Ali b. Yusuf b. Taşfîn, ο οποίος τον διαδέχθηκε, διέταξε πολύ σύντομα (το 503/1109) να καούν τα έργα του Gazâlî, κατόπιν αιτήματος των Μαλικιτών νομικών, οι οποίοι είχαν πολύ σοβαρή επιρροή στην πολιτική εξουσία.
(Χασάν Αλί Χασάν, αλ-Χαδâρατουλ-Ισλαμîγια φι’λ-Μαγρίμπ ου’λ-Ανδελους – “Ασρ αλ-Μουράμπιτίν ου’λ-Μουαχχιδίν”, 1η έκδ., Αίγυπτος 1980, σ. 451)
Σε αυτό το σημείο, το δεύτερο πολιτικό διάταγμα εκδόθηκε το 538/1143 από τον Τασφίν, γιο του Αλί. Αναμφίβολα, οι φετφάδες των Μαλικιτών νομικών της εποχής επηρέασαν την εκδήλωση και των δύο αυτών βουλήσεων προς αυτή την κατεύθυνση.
Εδώ έγκειται η σημασία της θέσης του Κάδι Ιγιάζ. Διότι αυτός είναι ένας από τους νομικούς που φέρεται να εξέδωσε φετφά για την καύση του Ιχιά. Είναι επίσης γεγονός ότι τα έργα του Γαζαλί δεν δυσκολεύτηκαν να βρουν οπαδούς στη Μαγρέμπ και την Ανδαλουσία. Ο μεγαλύτερος οπαδός του, αναμφίβολα, ήταν το κίνημα των Μουαχχιδών, που προετοίμασε και το τέλος των Μουραβιτίν. Εκτός από αυτούς, υπήρξαν και μεμονωμένοι οπαδοί.
Αμπού αλ-Φαζλ Ιμπν αλ-Ναχβί
Είναι ένας από αυτούς. Αυτός, όχι μόνο κήρυξε άκυρη τη φετφά για την καύση του Ιχγιά, αλλά αντέγραψε το Ιχγιά σε τριάντα τόμους και διάβαζε έναν τόμο κάθε μέρα κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού.
(Κεττάνι, “Αλ-Γαζάλι και το Μαγκρέμπ”, σελ. 708.)
Όσον αφορά τον Καντί Ιγιάζ,
Πριν ακόμα ξεκινήσει το ταξίδι του για σπουδές στην Ανδαλουσία, μελετούσε το Ιχιά με τον δάσκαλό του Αμπού Μουχάμμαντ μπιν Μανσούρ στο Μαγρέμπ:
«Αν αυτό το βιβλίο συνοψιζόταν και συντομευόταν με βάση την ουσία της γνώσης που περιέχει, θα ήταν ένα χρήσιμο βιβλίο.»
(Μωχάμμετ Αμπού Αμπντιλλάχ, αλ-Χαδάρ αλ-Ισλαμική φιλ-Μαγρίμπ ουα αλ-Ανδαλουσία – “Ασρ αλ-Μουράμπιτίν ουα αλ-Μουαχχιδίν”, 1η έκδ., Αίγυπτος 1980, σ. 106-107.)
Η φράση αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί ως απόδειξη της μετριοπαθούς στάσης του απέναντι στο έργο. Ωστόσο, δεν λείπουν και εκείνοι που, μεταξύ των δασκάλων του, υιοθέτησαν μια σκληρή στάση απέναντι στο Ιχγιά. Ένας από αυτούς είναι ο Ιμπν Χαμντίν, ο Καδής αλ-Τζεμάα της Κόρδοβας εκείνης της εποχής. Ο Καδής Ιγιάζ διάβασε τις διαψεύσεις που έγραψε ο Ιμπν Χαμντίν κατά του Ιχγιά στην Κόρδοβα.
(Κάδι Ιγιάζ, Ğunye, σ. 46· Αχμέτ Τζεμάλ Ουμερί, es-Sîretu’n-Nebeviyye fî Mefhûmi’l-Kâdî Iyâz, 1η έκδ., Dâru’l-Maârif, 1988, σ. 46.)
Επιπλέον, ένας άλλος δάσκαλός του, ο αλ-Μαζέρι, είναι ένας από τους διάσημους κριτικούς του Ιχγιά.
(Ζαμπίντι, Αμπούλ-Φέιζ Μουχάμμαντ Μουρταζά, Ιθάφου’ς-Σαδέτι’λ-Μουττακίν μπι-Σερχί Εσράρι Ιχιάι Ουλούμι’δ-Διν, ελ-Ματμπαατού’λ-Μειμενίγιε, Αίγυπτος 1311/1893, Ι/28 κ.ε.; Γιουσούφ Καρανταβί, ελ-Ιμάμου’λ-Γαζάλι Μπεϊνέ Μάδιχίχι και Νάκιντίχι, 1η έκδ., Νταρού’λ-Βεφάου’τ-Τιμπά’α και’ν-Νεσρ, Κάιρο 1988, σ. 119-122.)
Αν και είναι πιθανό να επηρεάστηκε από τους δασκάλους του, η πεποίθηση που έδειξε για τη συντομογραφία του Ιχγιά θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας που δυσχεραίνει την έκδοση φετβά από αυτόν για την καύση αυτού του έργου.
Μπορούμε να αναφέρουμε μερικά άλλα σημαντικά σημεία ως εξής:
Την εποχή που δόθηκε η πρώτη διαταγή για την καύση του Ιχγιά, δηλαδή το 503/1109, ο Ιγιάζ ήταν 27 ετών. Δεν είχε ακόμη φύγει από το Μαγρέμπ. Η πρώτη του δικαστική θέση του ανατέθηκε το 515/1121. Ο Ιμπν Τουμέρτ, ο ηγέτης των Μουαχχιδών που άρχισε να διαδίδει τις ιδέες του Γαζαλί στο Μαγρέμπ, επέστρεψε επίσης από την Ανατολή στο Μαγρέμπ εκείνη την περίοδο. Επομένως, η πραγματική αντιπαράθεση του Καδή Ιγιάζ με τον Γαζαλί, με την αυστηρή θεολογική έννοια, πρέπει να ξεκίνησε μετά από αυτό.
Επομένως, φαίνεται μάλλον απίθανο να είχε εμπλακεί στο ζήτημα της φετφάς, το οποίο συνέβη στα μέσα της ηλικίας του.
(Αλ-Μπασίρ Αλί Χαμντ Τουράμπι, Αλ-Κάδι Ιγιάζ και οι προσπάθειές του στην επιστήμη του Χαδίθ, αφήγηση και κατανόηση, 1η έκδοση, Νταρ Ιμπν Χαζμ, Βηρυτός 1997, σελ. 113.)
Πηγή:
Μουράτ Γκιοκάλπ, Η Αντίληψη του Προφήτη στο Έργο του Καντί Ιγιάζ με Τίτλο Σιφά (Διδακτορική Διατριβή), Άγκυρα, 2005.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
