Είναι έγκυρος ο γάμος που τελείται με άλλη γυναίκα, κρυφά από τη σύζυγο του άνδρα;

Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,

Δεν είναι απαραίτητο για την εγκυρότητα του γάμου ο άνδρας να ενημερώσει ή να ζητήσει άδεια από τη σύζυγό του όταν θέλει να παντρευτεί. Ωστόσο, για την εξασφάλιση της οικογενειακής ηρεμίας, συνιστάται ο άνδρας που έχει τέτοια πρόθεση να ενημερώσει τη σύζυγό του και να μην το κάνει κρυφά.

Εάν ένας άνδρας που σκέφτεται να παντρευτεί περισσότερες από μία γυναίκες είναι απολύτως πεπεισμένος ότι θα φέρεται στις συζύγους του με τον ίδιο τρόπο, όσον αφορά τη συμπεριφορά, τη διαμονή, τη δικαιοσύνη, την ένδυση, την κάλυψη των αναγκών και άλλα θέματα, και αισθάνεται την ανάγκη για έναν δεύτερο γάμο, τότε επιτρέπεται να παντρευτεί.

Αν δεν τηρήσει αυτούς τους όρους, δεν θα πρέπει να παντρευτεί.

Ο Θεός επιτρέπει τον πολυγαμικό γάμο στο Κοράνι. Ωστόσο, προτρέπει τον μονογαμικό γάμο σε περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η δικαιοσύνη.

Ωστόσο, ας σημειωθεί ότι κάποιος που θεωρεί τον δεύτερο γάμο υποχρεωτικό, μπορεί να τελέσει τον γάμο με μάρτυρες και δεν είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει τους συγγενείς του.

Η πολυγαμία δεν είναι ένα σύστημα που εισήγαγε το Ισλάμ.

Στον προ-ισλαμικό κόσμο, η πολυγαμία ήταν διαδεδομένη και ανεξέλεγκτη. Η γυναίκα δεν είχε καν τη δυνατότητα να εκφράσει άποψη σε κανένα θέμα. Το Ισλάμ εμφανίστηκε σε ένα τέτοιο περιβάλλον και μείωσε την πολυγαμία από 20-30 σε τέσσερις συζύγους, θέτοντας μάλιστα διάφορους όρους. Έθεσε αυστηρούς όρους, όπως η διασφάλιση της δικαιοσύνης μεταξύ των συζύγων. Σε αντίθετη περίπτωση, συνέστησε να είναι προτιμότερο να παντρευτεί κανείς μία γυναίκα.

Η άδεια που δίνει το Ισλάμ για την πολυγαμία έχει σημαντικούς λόγους. Παράγοντες όπως οι ασθένειες που υπάρχουν σε σημαντικό βαθμό στις κοινωνίες και η ανισορροπία του πληθυσμού μεταξύ των δύο φύλων είναι μερικοί από αυτούς τους λόγους. Για παράδειγμα, στη δυτική κοινωνία, ένας άνδρας δεν μπορεί να παντρευτεί δεύτερη γυναίκα, ακόμα κι αν η σύζυγός του πάσχει από παράλυση ή είναι τρελή. Γι’ αυτό και αναγκάζεται να καταφύγει σε παράνομους τρόπους.

Συνήθως οι άνδρες συμμετέχουν στους πολέμους. Σε αυτούς τους πολέμους, ο θάνατος των ανδρών και, ειδικά στην εσχατολογία, η μεγαλύτερη, για λόγους σοφίας, γέννηση κοριτσιών, οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση του αριθμού των ανύπαντρων γυναικών. Έτσι, είτε λόγω σοβαρών και χρόνιων ασθενειών, είτε λόγω του μεγαλύτερου αριθμού κοριτσιών, η πολυγαμία μπορεί να καταστεί αναγκαία. Διαφορετικά, η οικογενειακή εστία μετατρέπεται σε κόλαση για τον άνδρα, ενώ πολλές γυναίκες στερούνται του ιερού δικαιώματος του γάμου. Αυτό, εκτός από το ότι διαταράσσει την κοινωνική ειρήνη, διαφθείρει και την ηθική.

Εδώ, η άδεια που δίνει το Ισλάμ για την πολυγαμία στοχεύει στη θεραπεία αυτών των πληγών.

Σε αυτόν τον αιώνα, είναι προτιμότερο, όσο το δυνατόν, τα άτομα να περιορίζονται σε έναν μόνο γάμο. Αυτό θα τους προστατεύσει από την κακοποίηση, τη δυστυχία και την απώλεια των νομίμων δικαιωμάτων των συζύγων και των παιδιών τους.

Σε περίπτωση πολυγαμίας, αν και από τυπική νομική άποψη δεν απαιτείται η άδεια της πρώην συζύγου, είναι πιο ενδεδειγμένο να ληφθεί τέτοια άδεια και συγκατάθεση για τη διατήρηση του σεβασμού και της αγάπης στην οικογένεια.

ΠΟΛΥΓΑΜΙΑ

Αρχαίο Αιγυπτιακό Δίκαιο:

Ο σύζυγος μπορούσε να παντρευτεί περισσότερες από μία γυναίκες υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Βαβυλωνιακό Δίκαιο:

Σύμφωνα με τους νόμους του Χαμουραμπί, εάν η σύζυγος δεν μπορούσε να γεννήσει παιδιά ή έπασχε από σοβαρή ασθένεια, ο σύζυγος μπορούσε να πάρει παλλακίδα.

Κινεζικό Δίκαιο:

Αν η περιουσία του συζύγου το επέτρεπε, μπορούσε να πάρει και δεύτερη σύζυγο. Ωστόσο, τα παιδιά που θα γεννιούνταν από αυτήν τη γυναίκα θα θεωρούνταν παιδιά της πρώτης και κύριας συζύγου.

Παλαιοί Βρεμεναίοι:

Σύμφωνα με το βιβλίο Vichnou, οι άνδρες μπορούσαν να παντρευτούν μία, δύο, τρεις ή περισσότερες γυναίκες ανάλογα με την κοινωνική τους τάξη. Στο βιβλίο Apastamba, υπήρχε περιορισμός: αν η γυναίκα εκπλήρωνε σωστά τα καθήκοντά της και είχε γιο, ο σύζυγος δεν μπορούσε να παντρευτεί δεύτερη γυναίκα. Στα κείμενα του Manu, ένας άνδρας έπρεπε να επιλέξει την πρώτη σύζυγό του από το ίδιο κοινωνικό επίπεδο, ενώ τη δεύτερη σύζυγό του μπορούσε να την πάρει από κατώτερη τάξη.

Αρχαία Ιράν:

Η πολυγαμία ήταν αποδεκτή.

Ρωμαϊκό Δίκαιο:

Υπήρχε η πρακτική της συμβίωσης με παλλακίδα, δηλαδή η συμβίωση χωρίς νόμιμο γάμο.

Η Αγία Γραφή:

Παλαιά Διαθήκη


Αναφέρεται ότι ο Δαβίδ (α.σ.) παντρεύτηκε πολλές γυναίκες. Υπάρχουν και άλλα σημεία στην Παλαιά Διαθήκη που αναφέρονται στην πολυγαμία. Η πολυγαμία υπήρχε και στον Ιουδαϊσμό.


Στην Καινή Διαθήκη (Ευαγγέλιο),


Δεν υπάρχει άρθρο που να απαγορεύει την πολυγαμία. Ωστόσο, υπάρχουν συμβουλές υπέρ της μονογαμίας. Η πολυγαμία ήταν συνηθισμένη στον χριστιανικό κόσμο μέχρι τον 16ο αιώνα.

Προ-Ισλαμική Αραβία:

Δεν υπήρχαν περιορισμοί ή όρια όσον αφορά την πολυγαμία. Ο άνδρας μπορούσε να παντρευτεί όσες γυναίκες ήθελε, και μάλιστα υπήρχε και ανταλλαγή συζύγων μεταξύ τους.

ΠΟΛΥΓΑΜΙΑ ΣΤΟ ΙΣΛΑΜ

Ο Θεός Παντοδύναμος λέει:

“Αν

(εάν παντρευτείτε μαζί τους)

Αν φοβάστε ότι δεν θα μπορέσετε να σεβαστείτε τα δικαιώματα των ορφανών, τότε επιλέξτε αυτό που σας αρέσει.

(ή ό,τι σας είναι επιτρεπτό)

Πάρτε από τις γυναίκες δύο, τρεις, τέσσερις. Αν φοβάστε να αδικηθείτε, πάρτε μία· ή όσες έχετε.

(παλλακίδες)

Αρκείστε σε αυτό. Αυτό είναι το πιο κατάλληλο για να μην παρεκκλίνετε από τη δικαιοσύνη.”


(Νίσα, 4/3)

Όπως φαίνεται ξεκάθαρα από το στίχο, η πολυγαμία δεν είναι μια εντολή που πρέπει να εκτελεστεί οπωσδήποτε, αλλά μια άδεια.

Ωστόσο, αυτή η άδεια συνδέεται με την απονομή πλήρους δικαιοσύνης στις γυναίκες,

Έχει οριστεί ότι η ικανοποίηση με μία μόνο σύζυγο είναι ο πιο δίκαιος και ορθός δρόμος· σε όποιον φοβάται ότι δεν θα μπορέσει να αποδώσει δικαιοσύνη, επιβάλλεται να ικανοποιηθεί με μία μόνο γυναίκα.

ΙΣΛΑΜΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΥΓΑΜΙΑ

1) Περιορισμός της εμμήνου ρύσεως:

Στην εποχή της Τζαχιλίγια, ο απεριόριστος αριθμός συζύγων για τον άνδρα περιορίστηκε. Μετά την αποκάλυψη αυτού του στίχου, με εντολή του Αγγελιοφόρου του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν), όσοι είχαν περισσότερες από τέσσερις συζύγους, χώρισαν τις επιπλέον.

2) Τήρηση της δικαιοσύνης μεταξύ των συζύγων:

Δικαιοσύνη μεταξύ των συζύγων,

σίτιση, πότισμα, ένδυση, στέγαση, συζυγική συμπεριφορά, αγάπη

θα φανεί. Ωστόσο, είναι σχεδόν αδύνατο για τον άνθρωπο να επιδείξει απόλυτη ισότητα στην αγάπη. Διάφορα σωματικά και ψυχικά χαρακτηριστικά της γυναίκας θα προκαλέσουν διαφορές στο βαθμό της αγάπης. Ακόμα κι αν ο άνδρας προσπαθήσει όσο το δυνατόν περισσότερο για ισότητα, είναι σχεδόν αδύνατο να το πετύχει.

Ο Θεός Παντοδύναμος λέει:

«Ακόμη κι αν προσπαθήσετε σκληρά, δεν θα μπορέσετε να είστε δίκαιοι με τις γυναίκες. Αλλά τουλάχιστον μην αφήνετε μια γυναίκα εντελώς παραμελημένη, ενώ είστε αφοσιωμένοι σε μια άλλη. Αν διορθώσετε την κατάσταση και αποφύγετε την αμαρτία, ο Θεός είναι σίγουρα πολύ συγχωρητικός και ελεήμων.»


(Νίσα, 4/129)

Με αυτό το ιερό στίχο, ο Θεός συγχωρεί τους άνδρες από την απόλυτη ισότητα στην αγάπη και την στοργή προς τις γυναίκες τους. Απαγορεύει μόνο την απόλυτη κλίση προς τη μία και την αποστροφή από την άλλη, και διατάσσει να προσπαθούν να συμπεριφέρονται όσο το δυνατόν πιο ισότιμα. Σε ένα ιερό χαντίθ, αναφέρεται σχετικά:

«Εκείνος που έχει δύο συζύγους και ευνοεί τη μία αμελώντας την άλλη, θα έρθει την ημέρα της ανάστασης με το ένα πλευρό του παράλυτο.»


(Ιμπν Ματζέ, Νικάχ, 47; Μισκάτ αλ-Μασαμπίχ, 2/196)

Από τη φύση της, η γυναίκα δεν είναι διατεθειμένη να μοιραστεί τον άνδρα της με μια δεύτερη γυναίκα υπό κανονικές συνθήκες, όπως καμία γυναίκα δεν επιθυμεί να ενώσει τη ζωή της με έναν παντρεμένο άνδρα, εκτός αν αναγκαστεί.

Η πίστη ότι η πολυγαμία είναι δικαίωμα αποτελεί απαραίτητο στοιχείο της θρησκείας.



Ωστόσο, η πίστη σε αυτό δεν συνεπάγεται την υποχρέωση της γυναίκας να συναινεί και να εγκρίνει τον γάμο του συζύγου της με άλλη γυναίκα.

Δεν μπορεί να αναμένεται από κανέναν πιστό πατέρα να δεχτεί με καλή διάθεση το γεγονός ότι ο γαμπρός του παίρνει δεύτερη, τρίτη ή τέταρτη γυναίκα. Η ζήλια είναι εγγενής στη γυναίκα και η πατρική στοργή το εμποδίζει. Πράγματι:

Η κόρη του Προφήτη (σ.α.ς.), η Φατιμά, αντιτάχθηκε στην επιθυμία του συζύγου της, Αλή, να παντρευτεί μια δεύτερη γυναίκα. Αν η αντίρρηση της Φατιμά, η οποία μεγάλωσε υπό την ανατροφή του Προφήτη (σ.α.ς.), ήταν αδικαιολόγητη, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (σ.α.ς.) θα την είχε προειδοποιήσει και θα της είχε διατάξει να υποταχθεί στην επιθυμία του συζύγου της. Ωστόσο, δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Αντίθετα, βλέποντας τη λύπη της κόρης του, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (σ.α.ς.) ζήτησε από τον γαμπρό του, Αλή, να εγκαταλείψει αυτή την επιθυμία, και του είπε ότι θα μπορούσε να παντρευτεί μόνο αφού χωρίσει τη Φατιμά. Δεν δέχτηκε να επιτρέψει στον Αλή να παντρευτεί πάνω από τη Φατιμά και να την στεναχωρήσει.

Σε αυτή τη συμπεριφορά του Αγγελιοφόρου του Θεού, μπορεί να ειπωθεί ότι υπάρχει άδεια για τις μουσουλμάνες κόρες και τους πατέρες τους να αντιταχθούν στον δεύτερο γάμο του γαμπρού.

Εν ολίγοις:

Ο Ισλαμισμός ούτε επιτάσσει ούτε συνιστά την πολυγαμία. Απλώς την επιτρέπει σε ορισμένες αναγκαίες περιπτώσεις. Μετά την αναφορά του παραπάνω περιστατικού, μάλλον δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα άλλο.

Πηγές:

1) Για τη σύνταξη αυτού του κειμένου αξιοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό το έργο “Τα Δικαιώματα των Γυναικών στο Ισλάμ” του κ. Μεχμέτ Δίκμεν.

2) βλ. Ερμηνεία Ελμαλή, σχετικό εδάφιο.

Με χαιρετισμούς και ευχές…

Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις