– Πώς συνδυάζεται η ευσπλαχνία του Θεού με τη δικαιοσύνη του;
– Για παράδειγμα, υπάρχει μια ιστορία όπου μια γυναίκα, ενώ ήταν πόρνη, έδωσε νερό σε έναν σκύλο και έτσι συγχωρήθηκαν όλες οι αμαρτίες της. Τότε ας κάνει ο καθένας ό,τι αμαρτία θέλει και ας κάνει μικρές πράξεις καλοσύνης με ειλικρίνεια.
– Δεν θα ήταν αυτό αδικία απέναντι στους άλλους ευγενικούς ανθρώπους;
– Δεν είναι άδικο για τους ανθρώπους που ασχολούνται με τη λατρεία να συγχωρούνται ελαφρά οι άλλοι, ενώ οι ίδιοι προσπαθούν να διατηρήσουν την ευπρέπειά τους ή να κερδίσουν αμοιβή;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Φαίνεται πως,
δικαιοσύνη
Η έννοια δεν είναι ευρέως κατανοητή. Είναι χρήσιμο να εξηγήσουμε αυτήν την έννοια σε μερικά σημεία:
α)
Δικαιοσύνη
Ισότητα δεν σημαίνει να δίνεις το ίδιο σε όλους, αλλά να αποδίδεις δικαιοσύνη ανάλογα με την περίπτωση.
Για παράδειγμα, το να δίνεις φαγητό σε όποιον πεινάει και νερό σε όποιον διψάει είναι δικαιοσύνη. Το να δίνεις και στους δύο ίση ποσότητα νερού ή φαγητού είναι αδικία. Γιατί σε αυτή την περίπτωση, το δικαίωμα ενός από τους δύο δεν θα έχει αποδοθεί.
β)
Δικαιοσύνη,
Είναι να αποδίδεις σε κάποιον αυτό που του αξίζει. Το να στερεις κάποιον από το δικαίωμά του είναι αδικία.
Από αυτή την άποψη, η κατάσταση των όντων που δημιουργήθηκαν με μια σαφή ανισότητα, από τα έντομα μέχρι τον άνθρωπο, δεν αποτελεί αδικία. Διότι κανείς δεν έχει χάσει ένα δικαίωμα που υπήρχε προηγουμένως.
«Ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να διαχειρίζεται την ιδιοκτησία του όπως επιθυμεί».
Η αρχή αυτή εξηγεί επαρκώς το ζήτημα.
γ)
Δικαιοσύνη,
Όταν εξετάζεται στο πλαίσιο μιας συνολικής θεώρησης, γίνεται αντιληπτό ότι αποτελεί στοιχείο που εξασφαλίζει ισορροπία, όχι ισότητα.
Σύμφωνα με αυτό.
δικαιοσύνη,
Δεν είναι απαραίτητο όλα τα ζωντανά πλάσματα να έχουν την ίδια μορφή, αλλά κάθε είδος ζωντανού πλάσματος που έχει διαφορετική μορφή πρέπει να είναι ισορροπημένο μέσα στον εαυτό του.
Για παράδειγμα,
αν το αυτί ενός ελέφαντα και τα αυτιά ενός ποντικιού είχαν το ίδιο μέγεθος
-επειδή είναι ασταθής, καθώς δεν ταιριάζει με το μέγεθος των σωμάτων-
θα ήταν αδικία.
δ) Ο μηχανισμός απονομής δικαιοσύνης είναι μια μονάδα μέτρησης που αποφέρει όφελος ή ελάχιστη ζημία στα στοιχεία της υπόθεσης.
Σύμφωνα με αυτό, η δικαιοσύνη χωρίζεται σε δύο μέρη:
Πρώτον:
Αληθινή δικαιοσύνη.
Αυτή η δικαιοσύνη είναι η απόδοση του δικαιώματος σε καθέναν/σε καθετί. Η αληθινή δικαιοσύνη είναι η δημιουργία όλων των ζωντανών όντων με διαφορετικές δομές και συνθήκες ζωής, σύμφωνα με τον σκοπό της δημιουργίας τους. Σύμφωνα με αυτή την αλήθεια, το γεγονός ότι ένας άνθρωπος δεν πετάει σαν μύγα, δεν τρέχει σαν κουνέλι, δεν κουβαλάει φορτίο σαν καμήλα, δεν θεωρείται και δεν μπορεί να θεωρηθεί αδικία…
Δεύτερον:
Σχετική δικαιοσύνη.
Στην άσκηση αυτής της δικαιοσύνης, η ελαχιστοποίηση της βλάβης αποτελεί επαρκές μέτρο δικαίου. Για παράδειγμα, αν όλοι οι άνθρωποι ήταν πλούσιοι ή φτωχοί, δεν θα υπήρχε η σημερινή κοινωνική και οικονομική ζωή. Διότι, αν όλοι ήταν εξίσου φτωχοί,
-λόγω φτώχειας-
κανείς δεν μπορούσε να βοηθήσει κανέναν. Όλοι
“ο παππούς που χρειάζεται βοήθεια”
θα ήταν. Αν όλοι οι άνθρωποι ήταν εξίσου πλούσιοι, τότε
-λόγω της ύπαρξης-
κανείς δεν θα βοηθούσε κανέναν άλλον. Τοπίο:
“Εσύ αφέντης, εγώ αφέντης, ποιος θα αρμέξει την αγελάδα;”
γυρίζει στο παραμύθι.
– Αυτοί είναι οι όροι της κοινωνικής ζωής,
απόλυτη δικαιοσύνη
επειδή δεν επιτρέπει την αποκατάσταση της αληθινής δικαιοσύνης,
σχετική δικαιοσύνη
Σύμφωνα με αυτήν την αρχή, ορισμένοι άνθρωποι γεννιούνται πλούσιοι και άλλοι φτωχοί. Για παράδειγμα, οι φτωχοί χρειάζονται τα χρήματα των πλουσίων, και οι πλούσιοι χρειάζονται την εργατική δύναμη των φτωχών. Αυτή η αμοιβαία ανάγκη καθιστά την αμοιβαία βοήθεια αναγκαία.
«Μήπως αυτοί μοιράζουν τη χάρη του Κυρίου σου; Αλλ’ όμως, σ’ αυτή τη γήινη ζωή, αυτοί…»
που μοιράζουν μεταξύ τους τα προς το ζην, μερικοί από τους οποίους απασχολούν τους άλλους, μερικοί από τους οποίους είναι ανώτεροι από τους άλλους
(κάποιους φτωχούς, κάποιους πλούσιους)
Εμείς είμαστε που το κάνουμε. Η ευσπλαχνία του Κυρίου σου είναι ανώτερη από όλα όσα συσσωρεύουν εκείνοι».
(Αλ-Ζουχρούφ, 43/32)
Στο εδάφιο που αναφέρεται παραπάνω, υπογραμμίζεται αυτή η αλήθεια.
ε) Η δικαιοσύνη δεν έρχεται σε αντίθεση με τη χάρη.
Δικαιοσύνη,
αυτό που αξίζει κάποιος
(ως τιμωρία ή ανταμοιβή)
είναι η ανταπόδοση. Το να μην αποδίδεις σε κάποιον την τιμωρία που του αξίζει, είναι μια χάρη, μια ευεργεσία.
Συγχωρώ,
Δεν βλάπτει τη δικαιοσύνη, ούτε καταπατά τα δικαιώματα κάποιου άλλου. Αν πάρουμε το παράδειγμα της ερώτησης, η συγχώρεση μιας ασεβούς γυναίκας από τον Θεό για μια καλή πράξη που έκανε, είναι μια στάση που ταιριάζει στη δόξα της απέραντης ευσπλαχνίας του Θεού. Η συγχώρεση μιας τέτοιας αμαρτίας από τον Θεό, η οποία δεν σχετίζεται με τα δικαιώματα των ανθρώπων, είναι μια χάρη, μια ευεργεσία, ανώτερη και ωραιότερη από τη δικαιοσύνη.
– Το να τιμωρήσει αυτή η γυναίκα μια άλλη γυναίκα που βρίσκεται στην ίδια θέση με εκείνη, το να μην τη συγχωρήσει, δεν είναι αδικία. Γιατί
Η αδικία, η ανισότητα, προκύπτει από την απώλεια ενός δικαιώματος.
Αυτή η γυναίκα που καταδικάστηκε δεν έχει χάσει κανένα δικαίωμά της, έχει λάβει την ποινή που της αξίζει.
Η ερμηνεία αυτών των δύο γεγονότων με τον τρόπο που αναφέρεται στην ερώτηση αποτελεί ένδειξη ότι η έννοια της δικαιοσύνης δεν έχει γίνει σωστά κατανοητή.
Ναι, η συγχώρεση είναι μια χάρη. Όπως δεν είναι απαραίτητη η ισότητα στις χάρες, έτσι και η χάρη σε έναν δεν συνεπάγεται χάρη και σε άλλον.
Για παράδειγμα, αν δώσουμε χίλια λίρες σε έναν από τους δύο φίλους μας, και δεν δώσουμε τίποτα στον άλλο, ή του δώσουμε τις μισές, δηλαδή 500 λίρες, δεν θα του έχουμε φερθεί άδικα…
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
