برادر/خواهر گرامی ما،
«این چراغ در خانه‌هایی است که خدا اجازه داده است تا در آنجا نام او بلند شود و در آنجا مردانی هستند که شب و روز به تسبیح و تقدیس او مشغولند و نه تجارت و نه داد و ستد آنان را از یاد خدا و اقامه نماز و زکات باز نمی‌دارد. آنان از روزی می‌ترسند که دلها و چشمها از شدت وحشت زیر و رو شود. خدا آنان را…»
– در ازای کارهایی که انجام دادند
– به بهترین وجه پاداششان خواهد داد و از فضل خویش به آنان فراوان عطا خواهد کرد. خدا هر که را بخواهد، بی حساب روزی می دهد.
(نور، 24/36-38).
مفسران، در آیه ذکر شده است
“خانه‌ها”
منظورت از
مساجد و خانه‌های مؤمنان
می‌گوید. (ر.ک. ماوردی، شوکانی؛ ابن عاشور، تفسیر آیه مربوطه). به نظر ابوحَیّان، در آیه…
“خانه‌ها”
این واژه شامل تمام خانه‌هایی است که در آن نماز خوانده می‌شود و جلسات علمی برگزار می‌گردد. (ر.ک. ابوحَیّان، آلوسی، تفسیر آیه مربوطه). به نظر عِکرمه نیز این خانه‌ها، تمام مساجد و خانه‌هایی هستند که در آن مشعل ایمان روشن است. هر جایی که در شب با نور چراغ‌ها نماز خوانده می‌شود و جلسات علمی برگزار می‌گردد، شامل این مورد می‌شود. (ر.ک. ابن عطیه، تفسیر آیه مربوطه). از یک سو نور برق خانه‌ها را روشن می‌کند و از سوی دیگر نور ایمان قلب‌ها را روشن می‌سازد…
از طرف دیگر، در آیه
“مسجد”
به جای
“خانه”
استفاده از این واژه قابل توجه است. از این رو،
«و ما به موسی و برادرش
«برای قوم خود در مصر خانه‌ها تهیه کنید.»
و ما وحی کردیم: خانه‌هایتان را مسجد قرار دهید و نمازهایتان را به درستی به جا آورید و مؤمنان را بشارت ده.
(یونس، 10/87)
با توجه به هدفی که آیه به آن اشاره دارد، مناسب‌تر است که نتیجه بگیریم خانه‌های مؤمنان باید به مساجدی شبیه باشند که در آن نام خدا برده شود و مردانی در آن به تسبیح و تهلیل خدا بپردازند. این نشان می‌دهد که شایسته یک خانواده مسلمان ایده‌آل است که اوقات صبح و شام را با ذکر خدا، تسبیح او، تلاوت قرآن و تلاش برای کسب دانش و معرفتی که به رضایت او می‌رسد، سپری کنند و در این امر، مسئولیت اصلی بر عهده سرپرست خانه است.
همچنین قابل توجه است که آیه، مدلی خارج از زندگی را پیشنهاد نمی‌کند و تجارت و داد و ستد را نادیده نمی‌گیرد. همانطور که ابن عباس نیز گفته است،
«کسانی که خداوند نور خود را به عنوان مثالی برای آنان قرار داده است، ممکن است در میان مردم بیشترین تجارت و داد و ستد را داشته باشند؛ اما این مشغله‌ها آنان را از یاد خدا بازنمی‌دارد.»
(المستدرك، 2:432، رقم 3506.)
در مورد این آیات، از ابن عباس این سخن نیز روایت شده است:
«مساجد، خانه‌های خدا در زمین‌اند؛ همان‌گونه که ستارگان درخشان در آسمان برای اهل زمین نورافشانی می‌کنند، مساجد نیز برای اهل آسمان نورافشانی می‌کنند.»
(نگاه کنید به: رازی، تفسیر، آیات مربوطه)
مسجد
اما، نامحدود، باز یا بسته، هر مکانی را، به عبارت دیگر، تمام سطح زمین را نشان می دهد. در واقع در حدیث آمده است:
“…زمین برای من مسجد و پاک قرار داده شده است.”
دستور داده شدن به این کار، بهترین دلیل برای این است که این کار باید انجام شود.
(بخاری، تیمم، ۱؛ صلاة، ۵۶؛ مسلم، مساجد، ۳، ۴، ۵)
«نماز خواندن در خانه هایتان را ترک نکنید؛ بدانید که خواندن نمازهای مستحب در خانه، از خواندن آن در مسجد فضیلت بیشتری دارد.»
و
«خانه‌هایتان را به گورستان تبدیل نکنید. همانا شیطان از خانه‌ای که در آن سوره بقره خوانده شود، می‌گریزد.»
(ر.ک. مسلم، صلاة المسافرین، ۲۱۲-۲۱۳؛ ترمذی، فضائل، ۲)
احادیث شریفه به این مضمون،
خانه‌ها
همچنین یک
مسجد
به اهمیت تبدیل آن به مکانی که در آن نام و عظمت خداوند متعال تجلیل شود، اشاره شده است.
به ویژه در این عصر که فتنه و فساد فراوان شده، نفس اماره حاکم است و هوا و هوس جولان می دهد، نباید شک کرد که خانه هایی که در آن از صفات بی نقص الهی، عقیده به آخرت، نبوت حضرت محمد (ص)، آسمانی بودن قرآن و اخلاق نیکویی که اسلام توصیه می کند سخن به میان می آید، همچون شعله های نوری و چراغ های روشنایی خواهند بود.
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید:
– آیا فرشتگان به نزد کسی که قرآن می‌خواند می‌آیند؟ …
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
