چه کسانی از علمای اسلام گفته‌اند که «جبرئیل عقل است»؟ و دلایلشان چیست؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،

تا آنجا که ما می دانیم، به جبرئیل (ع)

“عقل”

تنها فیلسوفان هستند که چنین ادعایی می‌کنند. ما از وجود چنین ادعایی از سوی دیگر علمای اسلام اطلاعی نداریم. از میان فیلسوفان اسلامی، فارابی، ابن سینا، ابن طفیل و ابن رشد به داشتن چنین اندیشه‌ای معروفند. (ر.ک. علی بولاچ، دین-فلسفه، وحی-عقل، ص 54)

آنها هیچ مدرک اسلامی برای اثبات این ادعاها ندارند. با این حال، سخنان ارسطو در مورد ذات الهی/خدایانی که توسط نوعی ستاره ها به تصویر کشیده شده اند، در آثار فارابی…

“ذهن های منفرد”

به عنوان [چیزی] درک شد. ابن سینا که او را دنبال می‌کرد، با یافتن معادل آن در اندیشه اسلامی، [به آن پرداخت].

“فرشتگان”

مناسب دید که بگوید. (نک. همان منبع، ص. ۱۲۶-۱۲۷).

به نظر فارابی، که معتقد است حقیقت دینی و حقیقت فلسفی یکسانند، فیلسوفان نیز از طریق تفکر و تعقل به حقیقتی دست می‌یابند که پیامبران از طریق عقل فعال/جبرئیل به آن می‌رسند (همان منبع). ابن سینا نیز عقل فعال را با جبرئیل یکی می‌داند (همان منبع؛ همچنین بنگرید به: فارابی، المدینة الفاضلة، ص 50؛ ابن سینا، الشفاء، ص 441).

در منابع تفسیری معمولاً،

“جبرئیل”

کلمه،

“جبر”

و

“استان”

بر این نکته تأکید شده است که این کلمه از ترکیب دو واژه به وجود آمده است. بر اساس روایاتی از ابن عباس، در زبان عبری “جبر” به معنای عبد=بنده و “ایل” به معنای خدا است. بنابراین،


جبرئیل، عبدالله = بنده خدا


به معنای.


از دیدگاه دیگر،



“جبر”


کلمه


“جبار”


از ریشه می آید و به معنای قدرت است. بر اساس این دیدگاه،

جبرئیل، قدرت خدا

به این معناست. (به عنوان مثال، به تفسیر طبری، تفسیر رازی، تفسیر قرطبی، تفسیر البحر المحیط، تفسیر آلوسی، تفسیر المالیلی حمدی یازیر، و شرح آیات 97-98 سوره بقره مراجعه کنید).


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز