چرا انبساط جهان (ذاریات، 51/47) و گذر آن از فاز گازی (فصلت، 41/11، 12) که در قرن بیستم کشف شد، معجزه قرآنی محسوب می‌شود؟ آیا در قرآن از جهان سخن به میان نیامده و فقط از آسمان و زمین صحبت شده است؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،


قرآن حکیم است.

او به زبان مخاطبانش سخن می‌گوید و دقت می‌کند که از واژگانی استفاده کند که آنان بفهمند. مردم حتی امروزه نیز هنگامی که از جهان یا کائنات سخن می‌گویند، به زمین و آسمان اشاره می‌کنند و آن را به همین صورت می‌شناسند و این شناخت آنان درست است. به ویژه، چگونه می‌توان از جهان سخن گفت و از زمین و آسمانی که مردم چهارده قرن پیش با چشمان خود می‌دیدند، سخنی به میان نیاورد!

هر چیزی که مردم تصور می کنند در مرتبه بالاتری قرار دارد، صرف نظر از شکل، سیستم یا دسته بندی آن.

«آسمان»

در این مفهوم گنجانده شده است. در واقع در زبان عربی

“سما”

(آسمان) به معنای هر آن چیزی است که در بالا قرار دارد. به همین دلیل است که در قرآن، هرگاه از جهان هستی سخن به میان می‌آید، همواره…

“عرض = جا”

تک، مفرد

“سما”

(آسمان هم)

«سماء» به صورت مفرد و «سماوات» به صورت جمع.

به این صورت بیان می شود. زیرا در جهان دو چیز وجود دارد: یکی عالم علوی/بالا (آسمان ها) و دیگری عالم سفلی/پایین (زمین).

علم تجربی امروزی هم وقتی از جهان یا کائنات سخن می‌گوید، منظورش چیزی جز آسمان و زمین نیست. از این توضیحات برمی‌آید که،

جهان هستی

، از آسمان و زمین تشکیل شده است؛ و زمین و آسمان، جهان را به وجود می‌آورند.

با دقت در آیه 47 سوره الذاریات، به طور خاص از گسترش آسمان سخن به میان آمده است. زیرا مرکز اصلی جهان، آسمان است. کره زمین، سیاره کوچکی است که در منظومه کوچکی از آسمان‌ها قرار دارد -مانند قمری برای خورشید-. به همین دلیل، گسترش آسمان به معنای گسترش جهان است. پس، در آیه هیچ عبارت غیرعادی وجود ندارد.

در سوره فصّلت، از حالت گازی آسمان‌ها سخن به میان آمده است. اینکه آسمان‌ها قبل یا بعد از زمین به وجود آمده‌اند، ادعای درستی نیست. زیرا، امروزه نظریه مورد قبول‌تر، انفجار بزرگ است.

“انفجار بزرگ”

بر اساس این نظریه، آسمان و زمین هر دو اجزای یک سوپ کیهانی واحد هستند و از نظر ماهیت اصلی خود، همزمان به وجود آمده‌اند. با این حال، بنای زمین و آسمان‌ها مراحل متفاوتی را طی کرده است.

به این صورت که؛

سوره بقره،


«او هر چه در زمین است را برای شما آفرید. سپس به آسمان توجه کرد و آن را به هفت طبقه آفرید و سامان داد. او به همه چیز داناست.»

طبق آیه 29 سوره مبارکه (نام سوره) به این مضمون، زمین ابتدا آفریده شده است؛


«و بعد از آن (آسمان) زمین را گسترانید.»

طبق آیه 30 سوره نازعات، آسمان ابتدا آفریده شده است؛


«آیا کافران ندیدند که آسمان‌ها و زمین به هم پیوسته بودند، پس ما آن دو را از هم جدا کردیم و هر موجود زنده‌ای را از آب آفریدیم؟ آیا باز هم ایمان نمی‌آورند؟»

آیه 30 سوره انبیاء نیز به این معناست که آسمان و زمین با هم آفریده شده اند.

با در نظر گرفتن این آیات در پرتو اکتشافات جدید در علوم تجربی، می‌توان گفت که زمین و آسمان با هم از یک ماده آفریده شده و در یک لحظه به وجود آمده‌اند. اما سرد شدن و پوسته بستن زمین، قبل از آسمان‌ها بوده است.

آماده شدن زمین برای زندگی انسان و شکل گرفتن آن به صورت بستری مناسب، پس از نظم گرفتن آسمان ها صورت گرفته است.

(ر.ک. اشارات الإعجاز، تفسیر آیه ۲۹ سوره بقره).

از این توضیحات به وضوح برمی‌آید که ترتیب و چگونگی آفرینش زمین و آسمان‌ها بر اساس مراحل مختلف بنا متفاوت است و جایی برای ایراد مورد نظر در سؤال وجود ندارد.


برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید:



– آیه 47 سوره ذاریات را شرح دهید؟ برخی معتقدند که این آیه با توجه به پیشرفت‌های علمی امروزی، به انبساط جهان اشاره دارد؟



– کائنات (جهان هستی)


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز