– ذمیان در دولت اسلامی در صورتی که بیعت با دولت و پرداخت جزیه را بپذیرند، تحت حمایت قرار می‌گیرند. تا آنجا که من می‌دانم، ذمی فقط از اهل کتاب است. در بعضی جاها دیده‌ام که مشرکان از اهل کتاب جدا شده‌اند.
– پس در دولت اسلامی – در صورتی که مانع دعوت نشوند، شورش نکنند و مطیع دولت باشند – آیا آنها هم حق حیات پیدا می کنند؟
– یا اینکه ما مامور شده‌ایم که با آنها بجنگیم، حتی اگر آنها با ما نجنگند؟
– یا اینکه چون مشرک هستند، دولت اسلامی آنها را قتل عام می کند؟
– این سؤال را به این دلیل پرسیدم که یکی از آشنایانم گفته بود در دولت اسلامی، مشرکان حق زندگی ندارند. من گفتم که رسول الله (ص) در فتح مکه مشرکان را بخشید، او هم گفت: “پیامبر (ص) این کار را فقط به خاطر این کرد که نگویند محمد قوم خود را می‌کشد.”
برادر/خواهر گرامی ما،
اهل ذمه (ذمی ها):
به کافرانی که شهروند کشور اسلامی شده اند،
به دلیل وجود عهد و پیمان (ذمه) در بین.
“ذمی، اهل ذمه”
گفته می‌شود. اینان در زمینه‌هایی که خارج از دین و اعتقاد است، از حقوق مساوی با مسلمانان برخوردارند. فرمول مبتنی بر یک حدیث به شرح زیر است:
“آنچه به نفع ماست به نفع آنها نیز هست، و آنچه به ضرر ماست به ضرر آنها نیز هست.”
(موصلی، الاختیار، 4/119)
فقها در مورد اینکه کدام غیرمسلمانان می‌توانند اهل ذمه باشند، اختلاف نظر داشته‌اند. برخی این مقام را فقط به اهل کتاب اختصاص داده‌اند، در حالی که برخی دیگر انعقاد پیمان ذمه با همه غیرمسلمانان را جایز دانسته‌اند. عملکرد تاریخی بر اساس نظر دوم بوده است.
دفاع از حقوق غیرمسلمانانی که تحت این قانون قرار دارند، بر عهده خود رسول الله بوده است:
“کسی که با ما توافق کند”
(ذمی و غیره)
هر کس که ظلم کند، یا بیش از توانش بار بر دوش او بگذارد، یا چیزی را بدون رضایتش از او بگیرد، روز قیامت مرا در مقابل خود خواهد یافت.”
(ابوداود، اماره، ۳۳)
استفاده از دانش و قدرت کافران در جنگ و صلح جایز است.
داد و ستد با آنان، دریافت سلامشان، عیادت بیمارانشان و خرید و فروش با ایشان جایز است. از سیره و روش پیامبر اکرم (ص) و اصحاب ایشان جواز این امور فهمیده می‌شود.
مسلمانان در مورد اجتناب از رفتارهایی که به معنای مشارکت، پذیرش، تحسین و تقلید از ادیان و اعمال مذهبی کافران است، دقت و احتیاط به خرج خواهند داد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد روابط متقابل بین کافران و مسلمانان، به این منبع مراجعه کنید:
– ابن قیم، احکام اهل الذمه؛
– آ. زیدان، احکام اهل ذمه؛
– م. حمیدالله، اداره دولت در اسلام؛
– ح. کرامن، حقوق اسلامی ۱ و ۳.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
