– در حدیثی آمده است که از هفت مانع دوری کنید، این موانع چه هستند؟
برادر/خواهر گرامی ما،
یکی از احادیث مربوط به این موضوع،
“پیش از آنکه هفت چیز فرا رسد، در انجام کارهای نیک شتاب کنید.”
به این صورت آغاز می‌شود. متن کامل حدیث شریف به شرح زیر است:
از ابوهریره (رضی الله عنه) روایت شده است که رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
«هفت عمل را به سرعت انجام دهید، آیا جز فقر فراموش‌کننده، یا ثروت طغیانگر، یا مرضی فاسدکننده، یا پیری ناتوان‌کننده، یا مرگی ناگهانی، یا دجال که بدترین غایبی است که انتظار می‌رود، یا قیامت که آن از همه سخت‌تر و مهم‌تر است، انتظار می‌برید؟»
“هفت”
(مانع)
پیش از آنکه آن چیز بیاید، در انجام کارهای نیک شتاب کنید. وگرنه به راستی شما…
– فقرِ به فراموشی سپرده شده،
– ثروت افسارگسیخته،
– بیماری که همه چیز را خراب و ویران می کند،
– پیری که باعث حرف های بیهوده زدن می شود،
– مرگی که ناگهان فرا می رسد،
– بدترین چیزی که انتظار می رود، دجال است.
– از آن قیامت که بلا و عذابش از همه سخت تر و دردناک تر است.
فکر می‌کنید انتظار چیز دیگری را داشتید؟
(ترمذی، زهد ۳)
زندگی برای افراد و جوامع، خط مستقیمی نیست. دارای فراز و نشیب، ناهمواری، تابستان و زمستان، بیماری و سلامتی، جوانی و پیری است. زندگی ساختار بسیار پیچیده‌ای دارد.
به همین دلیل
تا فرصت هست.
به تعویق انداختن کارهای مفیدی که می‌توان انجام داد، کار عاقلانه‌ای نیست. زیرا در حدیث شریف آمده است…
به یک یا چند مورد از هفت بازدارنده
ناگهان به مانع برخورد کردن اجتناب ناپذیر است. پس تلاش برای انجام کارهای خوب در اولین فرصت در این صحنه پر از موانع، هوشیاری و عقلانیت آگاهانه است.
با در نظر گرفتن واقعیت های زندگی، می توان دریافت که تا چه حد مطالب ذکر شده در حدیث واقع بینانه است.
ویژگی‌های هفت مانع ذکر شده در حدیث
– مثل خیلی چیزهای دیگه
که مرزهای حرام و حلال را هم از بین می برد.
فقر.
– ثروتی که به یک سرکشی افسارگسیخته می‌انجامد.
– بیماری، روال عادی زندگی را مختل کرده و احساسات را برهم می‌زند.
– پیری که باعث حرف زدن های بی ربط و نامفهوم می شود.
– مرگ ناگهانی.
– دجال، شرورترین و خطرناک‌ترین نشانه قیامت.
– رنج و عذابش، قیامت را تاب‌ناپذیر می‌کند.
دو نعمتی که قدرشان دانسته نشد
با اندکی تأمل در این موارد، آیا این امری طبیعی نیست که انسان به جای شر، به سوی خیر و نیکی بشتابد؟ در راه خیر، همواره باید این احتمالات را در نظر گرفت. قبل از آنکه روزی فرا رسد که نتوان کاری کرد، قبل از آنکه کار از کار بگذرد، باید کاری کرد.
«بیشتر مردم در قدردانی از دو نعمت اشتباه کرده‌اند: سلامتی و وقت فراغت.»
(بخاری، رقاق ۱)
«کسانی که کار امروز را به فردا می‌اندازند، هلاک شده‌اند.»
(مسند، ۱/۱۳۹)
این اظهارات، چگونگی تلاش و سرزندگی مسلمانان را به تصویر می‌کشد. متأسفانه
“بعداً انجامش میدم؛ مگه من چقدر سن دارم، مگه سرم چقدر کار میکنه!”
با این بهانه ها همواره خودمان را فریب می دهیم. خیرات و نیکی ها را به تعویق می اندازیم، اما خواسته های نفسانی خود را بدون لحظه ای درنگ برآورده می کنیم. زیان ما به خودمان، به جامعه مان، به مسلمانان و به همه انسان هاست.
تأکیدات جدی رسول اکرم (ص) بر انجام سریع و بدون تأخیر اعمال نیک، نشان از آن دارد که کوتاهی امت در این زمینه به حدّی جدی است. وضعیت کنونی جهان اسلام و مسلمانان، به وضوح حقانیت سخنان پیامبر اکرم (ص) را به اثبات می‌رساند.
به طور خلاصه؛
1.
باید تلاش کرد تا قبل از بروز موانع، کارهای خوبی انجام داد.
2.
از جمله موانعی که انسان را از انجام کار خیر باز می دارد
فقر، ثروت، بیماری و پیری
می‌آید.
3.
ظهور دجال از نشانه های قیامت است.
۴.
درد و رنج در روز قیامت به مراتب شدیدتر از درد و رنج در دنیاست.
5. برای اینکه نسبت به کارهای مفید تنبلی نکنیم و در نهایت پشیمان نشویم،
“به سوی نیکی شتافتن”
باید آن را به یک عادت تبدیل کرد. این هم راهکار پیشرفت و نجات فرد و هم امت است.
(ر.ک. ترجمه و شرح ریاض الصالحین، معیارهای زندگی از پیامبر اکرم، انتشارات ارقام، حدیث شماره: 94)
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
