قدیمی‌ترین نسخه‌های قرآن در جهان کجا نگهداری می‌شوند؟ آیا نسخه‌هایی با تاریخ قطعی وجود دارد؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،

پیامبر اکرم (ص) همچون نوری بود که راه را در تاریکی روشن می‌کرد و بشریت را به رستگاری فرا می‌خواند. او برای این رسالت برگزیده شده، از تربیتی الهی برخوردار گشته و سرانجام در دوران کمال خویش به والاترین وظایف مأمور گردید.

رسول خدا وحی هایی را که دریافت می کرد به کاتبان مخصوص خود می سپرد تا ثبت کنند، در مقابل -در اوایل دوران نبوت- از اصحاب خود می خواست که سخنان او را ثبت نکنند تا با قرآن اشتباه نشود.


قرآن کریم توسط چهل و دو نفر از کاتبان وحی نوشته شده است.

او در هر ماه رمضان، آیات وحی شده (قرآن کریم) را از ابتدا تا انتها بر جبرئیل (ع) عرضه می‌کرد.

او همچنین مشخص می‌کرد که وحی نازل شده کجا قرار داده شود تا از سردرگمی جلوگیری شود.

از آنجا که وحی تا زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ادامه داشت، متن قرآن را نمی شد بین دو جلد به صورت مصحف درآورد.

اگر چنین می‌شد، لازم بود که به طور مکرر تغییراتی ایجاد شود، آیاتی را در بین متن قرار داد و تعداد زیادی از متون نوشته شده را از بین برد.

همچنین در مستدرک الحاکم

«جمع‌آوری متن قرآن سه بار صورت گرفته است که اولین بار آن در حضور رسول خدا بوده است.»

پس از آن، این حدیث را که مبنای این حکم اوست، از زید بن ثابت نقل کرد:

(با سندی که شرایط روایت بخاری و مسلم را دارا باشد)

نقل می‌کند. زید می‌گوید:


«ما در حضور پیامبر اکرم (ص) قرآن را از قطعات مختلف گردآوری و تألیف می‌کردیم.»

بیهقی در مورد این حدیث فرمود:

“به نظر من، منظور از این کار، گردآوری دسته‌های آیات نازل شده در زمان‌های مختلف، در قالب سوره ها، تحت نظارت حضرت پیامبر (ص) است.”

می‌باشد.

بنابراین، سوره هایی که وحی آن ها کامل شده بود، توسط پیامبر اکرم (ص) بر روی مناسب ترین مواد موجود، به صورت مجموعه ای از صفحات، پاکنویسی و نگهداری می شد. در زمان حیات پیامبر اکرم (ص)، بسیاری از صحابه قرآن را هم در حافظه و هم در صفحات خود جمع آوری کرده بودند.


در مورد موضوعی که در سوال به آن اشاره شد:

تا آنجا که ما می‌دانیم، یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های قرآن موجود در جهان، در حجره‌ای در مسجد بیلربر در تاشکند نگهداری می‌شود. برخی معتقدند که این مصحف، مصحف عثمان است.

(ر.ک. دکتر عثمان کسکی‌اوغلو، اطلاعاتی پیرامون قرآن کریم، آنکارا، ۱۹۸۹؛ ص. ۱۳۷-۱۳۸).

در موزه آثار ترک و اسلام در استانبول، این مصحف های تاریخی نگهداری می شوند:

الف) مصحف شماره 457 که به امضای حضرت عثمان مزین است و به نگارش آن در سال 30 هجری اشاره دارد.

ب) نسخه ای به شماره 557 که حاوی امضای حضرت علی (ع) است.

ج) نسخه ای به شماره 458 که به دست حضرت علی نگاشته شده است.

گفته می‌شود که در مصر نیز یکی از مصحف‌هایی که در زمان حضرت عثمان نوشته شده، وجود دارد و این نسخه که ابتدا در فسطاط بوده، بعدها به مسجد سلطان غوری و از آنجا به مسجد حضرت حسین منتقل شده است.

(نگاه کنید به منبع قبلی، صفحه 136)

برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، می توان به منبع ذکر شده مراجعه کرد.

برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید:


نوشته شدن، جمع‌آوری و تدوین قرآن کریم…


چرا نسخه‌های اولیه قرآن از بین رفتند؟ آیا اصل قرآن سوزانده شد؟


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز