برادر/خواهر گرامی ما،
از برخی آیات قرآن کریم برمی‌آید که پیش از انسان‌ها، موجوداتی شبیه به انسان‌ها و مکلف به تکالیف الهی بر روی زمین می‌زیسته‌اند. اما در مورد ماهیت این موجودات نمی‌توان با قطعیت سخن گفت. در این باره، بدیع‌الزمان چنین می‌گوید:
عبارت در آیه، به وجود موجودی عاقل (متفکر) بر روی زمین قبل از آنکه زمین برای زندگی انسان مناسب شود، و به سازگاری و مساعد بودن شرایط آن زمان زمین با زندگی آن موجود اشاره دارد. دلالت این عبارت بر این معنا، از روی حکمت است. اما بر اساس معنای مشهور، آن موجود عاقل، نوعی از جن بوده است که به سبب فسادشان با انسان‌ها جایگزین شده‌اند.”(1)
عبدالله آیدمیر در اثر خود، با گردآوری نظرات محدثان و مفسران، به ارائه شواهدی در مورد دیدگاه های مطرح شده در این زمینه می پردازد.
به مناسبت تفسیر آیه، مفسران به مسائل بسیاری اشاره کرده‌اند که یکی از آن‌ها اطلاعات مربوط به ساکنان زمین (کره زمین) قبل از آدم است.
عبدالله بن عمر (رضی الله عنه):
«جنّیان که به نام فرزندان جان خوانده می‌شوند، دو هزار سال پیش از آفرینش آدم (ع) بر روی زمین بودند. چون زمین را با فتنه و فساد تباه کردند و خون ریختند و جنایت‌ها مرتکب شدند، خداوند لشکری از فرشتگان را به سوی آنان فرستاد. این مفسدان که به دست فرشتگان به سختی سرکوب شدند، با پناه بردن به جزایر دریاها جان خود را نجات دادند. پس از آن، خداوند به فرشتگان فرمود:» (۲)
ابن عباس می گوید:
آنان در زمین خون ریختند و یکدیگر را کشتند. خداوند لشکری از فرشتگان به فرماندهی ابلیس بر آنان فرستاد. ابلیس و سپاهیانش با دیگر جنیان جنگیدند و آنان را به جزایر دریاها و اطراف کوهها راندند. پس از این پیروزی، غرور در دل ابلیس پدید آمد و او به خود بالید. خداوند از این غرور در دل ابلیس آگاه بود، ولی فرشتگان همراه ابلیس از آن بی خبر بودند. خداوند به فرشتگان همراه ابلیس فرمود: … فرشتگان در پاسخ گفتند: … (3)
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
