– پیامبر فرمودند: “هر کس در برابر ظلم سکوت کند، شیطان لال است و در ظلم شریک است.” اما بعضی از ظلمها در لحظاتی رخ میدهند که هیچ انسانی نمیتواند آن را ببیند. یعنی فقط خدا میتواند آن را ببیند. پس چرا خدا در برابر این ظلم هم سکوت کرده و هم مداخله نکرده است؟
– آیا خدا در این حالت ظالم است؟
– اگر مداخله کند؛ اگر چنین معجزاتی رخ دهد، قلب مردم نرم شود، تعداد مؤمنان بیشتر شود، و ما در این دنیا و در آخرت خوشبخت شویم، آیا این بد است؟
– چرا خدا این را نخواهد؟ مگر به نفعش نیست؟
برادر/خواهر گرامی ما،
خداوند به انسان آزادی اراده و اختیار داده است؛ انسان اراده میکند، خدا خلق میکند.
مثلاً اگر آتش، مؤمن را نسوزاند، ولی کافر را بسوزاند، و بر سر نمازگزار گل ببارد، و بر سر تارک نمازگزار سنگ، آنگاه همه مسلمان میشدند و بین ابوبکر (رضی الله عنه) و ابوجهل فرقی نمیماند.
پس، عدم مجازات شورشهای مردم در این دنیا، لازمهی امتحان آنان است. با مرگ، زمان امتحان به پایان میرسد و در قبر، اولین بازخواست، و در محشر و میزان، حسابرسی بزرگی صورت میگیرد و هر کس به سزای عمل خود میرسد.
برخی از اقوام سرکش و ستمگر، به دلیل ستمی که بر پیامبران روا داشتند یا به دلیل افراط در فساد و تباهی،
اگر در این دنیا سیلی های سختی خورده باشند
قاعده اساسی
“به تعویق انداختن مجازات ها تا قبر و آخرت”
انجام دادن آن است.
این مجازاتها در دنیا، هشدارهایی الهی هستند تا دیگران از آن عبرت بگیرند.
در قرآن کریم، بلاهایی که بر اقوام سرکش نازل شده، مورد توجه قرار گرفته و مؤمنان از آن اعمالی که موجب آن عذاب الهی شده، برحذر داشته شدهاند. برخی از این عذابها به سبب بیاخلاقی، برخی به سبب ستم بر پیامبران، و برخی دیگر به سبب تقلب در وزن و پیمانه و… بوده است. این روش، یک روش بازدارنده بسیار مؤثر است.
ممکن است نفس انسان نپذیرد که مصیبتهایی که بر سر اقوام پیشین آمده، عذابی الهی بوده است. زیرا در آن صورت، هم به گناهان خود اعتراف کرده و هم به عذاب جهنم در آخرت اقرار کردهاند.
در چنین حالتی، توبه کردن برای نفس بسیار دشوار است. آسانترین راه این است که آن مصیبت را به یک پدیده طبیعی یا به سبب دیگری نسبت داده و از اندیشیدن در مورد آن خودداری کرد.
اگر در این دنیا امتحانی وجود نداشت، آنطور که تو آرزو میکنی، همه…
-به عقیده خودش-
اگر همه خوب و خوشبخت بودند، و بهشت هم در دنیا و هم در آخرت برای همه بود، در آن صورت، باید کسی را که از به کار بردن بی احترامی آمیزترین عبارات نسبت به خدا ابایی ندارد، با حضرت عمر، نماد عدالت، و حضرت علی، نماد علم، معرفت و تقوا، در یک کفه ترازو قرار داد، و این ظلمی بزرگتر از آن نخواهد بود.
در قرآن کریم، آیات متعددی وجود دارد که بیانگر آن است که امتحان و آزمایش برای جداسازی و تمایز انسانهای خوب و بد و آشکار شدن ماهیت آنان صورت میگیرد. به عنوان مثال، ترجمه برخی از آیات را در ذیل میآوریم:
«ای کاش آن مجرمان را میدیدی که در حضور پروردگارشان، از شرم سر به زیر افکندهاند و میگویند:»
«پروردگارا! ما دیدیم و شنیدیم! ما را به دنیا بازگردان تا اعمال صالح و پسندیده انجام دهیم، زیرا ما به یقین به حقانیت آن پی بردهایم!»
”
“اگر میخواستیم، همه مردم را هدایت میکردیم و به راه راست میآوردیم. ولی…”
«جهنم را از شیاطین و از برخی از انسانها پر خواهم کرد.»
حکم قطعی شده است.
(سجده، ۳۲/۱۲-۱۳)
معنای این آیه این است: بعضی از انسانها بهشت را نه، بلکه جهنم را سزاوارند. چگونه میتوانیم از خدا بخواهیم که به جای بهشت، به کسانی که با ظلم و ستم خود جهنم را سزاوار شدهاند، پاداش دهد؟
«آیا مؤمن با فاسق یکسان است؟ هرگز این دو با هم برابر نخواهند بود.»
(سجده، ۳۲/۱۸)
در آیه ای با این مضمون بر این موضوع تاکید شده است.
کدام انسان با عقل و وجدان میخواهد که کسانی که همواره به مردم کمک میکنند و نیکی مینمایند، با قاتلان و جنایتکاران به یکسان پاداش داده شوند؟ یا در میان هزاران نفری که در امتحان دانشگاه شرکت میکنند، آیا یک نفر هم پیدا میشود که بخواهد به دانشآموزی که با تلاش، هوش و ذکاوت خود تحسین همگان را برانگیخته، و به دانشآموزی تنبل، کندذهن، بیخرد و جز میخوارگی چیزی نمیداند، نمرات یکسانی داده شود؟
«هرگز اهل دوزخ و اهل بهشت با هم برابر نیستند. رستگاران و کامیاب شدگان، اهل بهشتند.»
در آیه فوق، به این نکته اشاره شده است که با افراد بر اساس موفقیتشان برخورد میشود.
«آیا کسانی که میدانند با کسانی که نمیدانند برابرند؟ تنها صاحبان خرد و اندیشه، از این پند میگیرند.»
(سوره زمر، آیه 9)
در آیه مذکور به این نکته اشاره شده است که نباید کسانی را که میدانند با کسانی که نمیدانند در یک رده قرار داد.
«خداوند، مجاهدان از میان شما را…»
(با کسانی که در هر نوع نیکی مادی و معنوی تلاش می کنند)
آیا گمان کردید که بدون آنکه کسانی که صبر پیشه میکنند را بیازماییم، به آسانی وارد بهشت خواهید شد؟
(آل عمران، 3/142)
در آیه مورد نظر، به ناعادلانه بودن قرار دادن افراد کوشا و صبور در یک کفه ترازو با افراد تنبل و بیچاره اشاره شده است.
«نابینا و بینا یکسان نیستند، و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته و نیکو انجام دادهاند با کسانی که همواره بدی میکنند، یکسان نیستند. چقدر کم میاندیشید!»
(مؤمن، 40/57)
در آیه مورد نظر، کسانی که ایمان آورده و کارهای نیکو انجام دادهاند، بینا توصیف شدهاند، در حالی که کسانی که کار و بارشان شرارت است، نابینا توصیف شدهاند.
حال، به خاطر خدا، آیا کسی که حقایق را می بیند با یک نابینای بی خبر از حقایق یکسان است؟
ما شما را به انصاف، وجدان و دلسوزی نسبت به خودتان دعوت میکنیم.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسشها
نظرات
ارگینتاهیر
خداوند حق مظلوم را از ظالم بازمیستاند. چه در این دنیا و چه در آن دنیا… حتماً!
یوسف_آقا
این سؤال را میشد با ادب بیشتری پرسید. از سؤال خجالت کشیدم. اما استاد به خوبی جواب دادند. با انصاف که خوانده شود، معلوم میشود که چیزی برای نفهمیدن وجود ندارد.