– آیا گناهان از ثواب نماز کم می کنند؟
برادر/خواهر گرامی ما،
در دو آیه آخر سوره زلزال، سبک بیانی حاکم است که نیازمند تفاسیر متعددی است.
به این صورت که:
آیا هرکس اعمال نیک و بد خود را خواهد دید، یا پاداش و جزای آن اعمال را؟ با در نظر گرفتن کلیت قرآن کریم، در آن روز به هرکس تمام اعمال نیک و بد، اعم از کوچک و بزرگ، که در دنیا انجام داده است، نشان داده خواهد شد و بدین ترتیب شخص درک خواهد کرد که با اراده آزاد خود چه آینده‌ای را برای خود رقم زده است و مشاهده خواهد کرد که هیچ چیز از قدرت و علم خداوند متعال پنهان نیست و نخواهد بود.
اما در مورد جزای اعمال: اگر گناهان با توبه و استغفار و پشیمانی جدی بخشیده شده باشند، دیگر در روز قیامت مجازاتی برای آنها در نظر گرفته نخواهد شد. فقط به صاحب آن گناهان نشان داده خواهد شد و به او اعلام خواهد شد که توبه و استغفارش مورد قبول واقع شده است.
(جلال یلدریم، تفسیر قرآن، 13/6941).
در این مورد، از ابن مسعود (رضی الله عنه) روایتی وجود دارد:
«در روز قیامت، نامه اعمال به شخص عرضه می‌شود و او تمام اعمال خود را در آن ثبت شده می‌یابد. سپس به او گفته می‌شود: بار دیگر به نامه اعمالت نگاه کن. آنگاه شخص در نگاه دوم به نامه اعمالش، گناهان خود را محو شده می‌بیند و بسیار خوشحال می‌شود.»
(علی کوچک، تفسیر سوره زلزال، آیه هشتم از کتاب بصائر القرآن)
گناهان مانع از صحت نماز و ثواب آن نمى‌شوند و ثواب آن را هم کم نمى‌کنند. اما اگر قلب آلوده به گناهان با توبه پاک نشود، مانع از احساس فیض نماز و دیگر عبادات مى‌شود. در این راستا، مواردی که در احادیث آمده است، مانند از بین بردن عمل صالح به واسطه غیبت، به این معناست که غیبت، حق‌الناس است و در روز قیامت، کسی که غیبتش شده، بخشی از ثواب غیبت‌کننده را به عنوان حق خود برمی‌دارد. بنابراین، ثواب غیبت‌کننده کم مى‌شود. این امر در مورد دیگر حقوق‌الناس نیز صادق است.
گناهانی که مورد عفو قرار گرفته‌اند، در دفتر اعمال جز صاحب آن دیده نخواهند شد. همچنین گناهانی که به صورت پنهانی انجام شده‌اند، اگر به حقوق دیگران مربوط نباشند، پنهان خواهند ماند. حضرت سعید نورسی، از جانب خداوند متعال…
ستار
و
غفار
نام‌های او به منزله سپری در برابر عیب‌ها و گناهان است؛ و فقط با پناه بردن به اوست که خداوند گناهان را می‌پوشاند، پنهان می‌کند و می‌بخشد.
(لمعات، ص 59؛ مثنوی نوریه، ص 113)
«تمام امت من مورد بخشش قرار گرفته‌اند، مگر کسانی که از آشکارا گناه کردن شرم نمی‌کنند. آن کس که شبانه گناهی مرتکب شود و خداوند آن گناه را بپوشاند، آنگاه صبح برخیزد و…»
‘دیشب فلان کار را کردم’
کسی که این را می‌گوید، آشکارا از گناه کردن شرم نمی‌کند. پروردگار شبانه گناهش را پوشانده، ولی او صبح برمی‌خیزد و پرده‌ای را که خدا بر آن افکنده، برمی‌دارد.”
(ریاض الصالحین، ۲۴؛ جامع الصغیر، ۳۰۰۰)
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
