در حدیث “با وجود سختی، وضو را به طور کامل به جا آوردن، به مسجد قدم های فراوان برداشتن، و انتظار نماز (بعد از نماز دیگر) را کشیدن، این است رباط، این است رباط، این است رباط” “رباط” به چه معناست؟

جزئیات سوال

«آیا به شما نگویم از چیزهایی که خداوند به واسطه آن گناهان را محو و درجات را بالا می‌برد؟» گفتند: «بله، ای رسول خدا، بفرمایید!» پس فرمود: «وضو را به طور کامل گرفتن با وجود سختی آن، قدم‌های زیاد به مسجد برداشتن، و انتظار نماز (بعد از نماز دیگر) را کشیدن. این است رباط، این است رباط، این است رباط.» در حدیث (مسلم، طهارت ۴۱) کلمه «رباط» به چه معناست؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،

1. (3578) – ابوهریره (رضی الله عنه) روایت می‌کند: «رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:»


آیا به شما خبر ندهم از چیزهایی که خداوند به واسطه آن گناهان را محو و درجات را بالا می برد؟


“بله، ای رسول خدا، بفرمایید!”

آنها گفتند. سپس او شروع به شمردن کرد:


“با وجود سختی، وضو را به طور کامل به جا آوردن، به مسجد قدم‌های فراوان برداشتن، و (بعد از یک نماز) منتظر نماز بعدی بودن. این است مرزبانی، این است مرزبانی، این است مرزبانی.”

[مسلم، طهارت ۴۱، (۲۵۱)؛ موطأ، سفر ۵۵، (۱، ۱۶۱)؛ ترمذی، طهارت ۳۹، (۵۲)؛ نسائی، طهارت ۱۰۶]


توضیحات:


رباط

، از نظر لغوی به معنای حبس نفس است. اما این اصطلاح برای کسانی به کار می‌رود که با جهاد در راه خدا، خود را در راه او حبس کرده‌اند، به این افراد مرابط گفته می‌شود. کسی که وضویش را به طور کامل می‌گیرد و نمازهایش را در مسجد می‌خواند و منتظر می‌ماند تا نماز بعدی فرا رسد، گویا خود را از نظر روحی و قلبی به راه خدا بسته است. او نوعی مرابط است.


«ای مؤمنان! صبر کنید و در صبر با دشمنان خود مسابقه دهید و در مرزها پاسداری کنید و از خدا بترسید تا رستگار شوید.»

(آل عمران، 3/200) فرموده‌اند.

در آیه آمده است

و با هم پیوند برقرار کنید.

برخی آن را به معنای انتظار در مرز تعبیر کرده‌اند. اما، رسول‌الله

“رباط”

در برخی از احادیث، در اظهارات خود او به طور مستقیم

“دقت در عبادت”، “فراوانی در عبادت”

به این معنا توصیف کرده است. می‌فرماید: «ابوهریره روایت می‌کند: رسول‌الله (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند:»


«آیا شما را از چیزی خبر دهم که خداوند به واسطه آن گناهان را از بین می‌برد و درجات را بالا می‌برد؟ آن، وضو گرفتن کامل در شرایط ناخوشایند، قدم‌های فراوان به سوی مساجد، و انتظار نماز دوم بعد از نماز اول است. این است مرابطه، این است مرابطه.»

علما می‌گویند که رسول خدا در اینجا، در آیه ای که در بالا ذکر کردیم، فرموده‌اند که منظور خداوند از «رباط» همین است. بنابراین، به نظر بعضی‌ها…


“کشیک مرزی دادن”


رباط، که به معنای “نگهبانی” است، توسط برخی به معنای نشستن در مسجد و انتظار نماز بعدی (یا به صورت ذهنی و با تمرکز) تعبیر شده است. این تعبیر بر اساس روایات احادیث است.

بنابراین، بعد از این توضیحات، می‌توانیم بگوییم:

ابو ایوب انصاری (رضی الله عنه) “رباط” را به این معنا فهمیده و به عاصم بن سفیان که از او راهی برای جبران جهاد از دست رفته اش پرسیده بود، فرموده است که وضو و نمازی که با رعایت حق آن به جا آورده شود، رباط یعنی جهاد محسوب می شود.

در واقع، برخی از علما در مورد آیه شریفه

“خودتان را کنترل کنید”

حقیقت فرمانش:

“پیوستن نفس و بدن به طاعات”

آنها این را اینگونه توضیح می دهند.

“نگهبانی و پاسداری از مرز در برابر دشمن و دفع حمله دشمن”

کسانی که اینگونه فهمیده‌اند، از اصل منحرف نشده و به تأویل متفاوتی نپیوسته‌اند. در شرایط موجود، یکی بر دیگری برتری می‌یابد، همین و بس. سندی می‌گوید:


«این اعمال، راه‌های نفوذ شیطان به شخص را مسدود کرده و نفس را از شهوات دور می‌سازد. دشمنی با نفس و شیطان، جهاد اکبر است. زیرا با این جهاد، شخص، نفس خود را که بزرگترین دشمن اوست، مغلوب می‌سازد. رسول‌الله (صلی‌الله علیه و آله و سلم) برای بزرگداشت این جهاد، هم…»

الرباط

و آن را به عنوان یک فضیلت برشمرد و سه بار تکرار کرد.”


(پروفسور دکتر ابراهیم جانان، ترجمه و شرح کتب سته)


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز