در حالی که کل جهان با نظم و سازوکار دقیقی آفریده شده است، آیا این ایده که موجودات زنده به طور ناگهانی آفریده شده اند، با سنت آفرینش خداوند در تضاد نیست؟

جزئیات سوال


– مثال ماهی و قورباغه شما در مورد تکامل را خواندم. اما به عنوان یک زیست‌شناس مسلمان، خلق این دو موجود به صورت جداگانه و در یک لحظه، بدون هیچ مکانیزمی، با سنت آفرینش الهی سازگار نیست. زیرا حتی زمین و ماه و غیره از خورشید، و منظومه شمسی و کهکشان‌ها از سحابی با انفجار بزرگ آفریده شده‌اند. آهن هم با شهاب‌سنگ‌ها فرود آمده است. در حالی که خداوند نه به شهاب‌سنگ برای آهن، نه به خورشید برای زمین، و نه به سحابی و انفجار بزرگ برای جهان هستی نیازی ندارد.


– پروردگاری که با سازوکارهای شگفت‌انگیز، بسیاری از چیزها را در نظمی هماهنگ آفریده است، از آنکه به تعبیر شما، به ناگاه و بدون مقدمه چیزی را بیافریند، منزه است. (آنچه من از آن دفاع می‌کنم، تکامل موجودات زنده به جز انسان و آفرینش است)

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،


تمام موجودات در جهان هستی، آفریده خداوند هستند.

از آنجا که جهان، جهان امتحان و حکمت است، خداوند متعال هر چیزی را بر اساس سببی خلق می‌کند. درخت را سبب سیب، مرغ را سبب تخم، گوسفند را سبب بره، و پدر و مادر را سبب فرزند قرار داده است. در واقع، خالق اسباب نیز خداوند است.

با وجود این‌که آفرینش امروزی به این صورت است، اما در آفرینش نخستین هر نوع موجود زنده، قطعاً نمی‌توان با دلایل امروزی به تبیین موضوع پرداخت. یعنی، برای به وجود آمدن قورباغه، قورباغه و تخم آن علت است. اما در آفرینش نخستین، در حالی که این‌ها وجود نداشتند، نباید به دنبال علت در آفرینش نخستین قورباغه بود.


منظور از اینکه قورباغه به طور ناگهانی ظاهر شد، این است که:

این عبارت به این منظور به کار رفته است که او پس از ایفای نقش در تعدادی از بدن‌های زنده مختلف، به شکل قورباغه در نیامده، بلکه مستقیماً به عنوان قورباغه آفریده شده است. ما از حقیقت آن آگاه نیستیم. در آفرینش اولیه قورباغه و هر نوع موجود زنده دیگری، ممکن است یک دوره تکامل تدریجی وجود داشته باشد یا نداشته باشد.

امروزه جوجه از تخم مرغ در مدت زمان مشخصی به دنیا می‌آید. در آفرینش نخستین مرغ نیز ممکن است جوجه از تخم به وجود آمده باشد. چه آفرینش آن تخم مرغ یگانه و نخستین و چه به وجود آمدن مرغ از تخم، از نظر آفرینش، تفاوتی بین آنی بودن و در مدت زمان معینی بودن وجود ندارد.

از آنجا که هیچ‌کس شاهد آفرینش نخستین هر نوع موجود زنده نبوده و تکرار آن در شرایط اولیه نیز امکان‌پذیر نیست، اثبات علمی آن نیز ممکن نیست. نسبت دادن آفرینش هر نوع موجود زنده به خداوند، با رعایت عدم مغایرت با آیات و احادیث، مستلزم احترام به هر ایده و اندیشه‌ای است که در این زمینه مطرح می‌شود. هر یک از این ایده‌ها و اندیشه‌ها ممکن است در شرایط خاص خود، سهمی از درستی داشته باشند. اسلام، با در نظر گرفتن جهان هستی به عنوان آفریده خداوند، در این زمینه به تحقیق، تفکر و استدلال تشویق می‌کند.


در نتیجه،

آفرینش هر نوع موجود زنده، چه به صورت تدریجی و در مدت زمان معینی، مانند بیرون آمدن جوجه از تخم مرغ در بیست و یک روز، و چه به صورت آنی، ممکن است رخ داده باشد. اما، در این آفرینش، تبدیل یک نوع موجود زنده به نوع دیگر، از نظر زیست شناسی و ساختار ژنتیکی، امکان پذیر نیست. ساختار ژنتیکی هر نوع موجود زنده منحصر به فرد است و هم ثابت ماندن آن بدون تغییر و هم تبدیل کامل آن به موجود زنده دیگر، یعنی هم ماندن ماهی به صورت ماهی و هم تبدیل آن به قورباغه، از نظر علمی امکان پذیر نیست.


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز