در آیه 177 سوره بقره، منظور از رو کردن به مشرق و مغرب چیست؟

جزئیات سوال

– در آیه 177 سوره بقره آمده است که رو کردن به مشرق و مغرب (در نماز) به تنهایی کافی نیست.

– منظور از چرخیدن به سمت شرق یا غرب در اینجا چیست؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،

ترجمه آیه مربوطه به شرح زیر است:


«رو به مشرق و مغرب کردن، فضیلت نیست. فضیلت آن است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان آورده، و از مال خود به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان و سائلان و بردگان انفاق کند، و نماز را به پا دارد و زکات را بدهد. و آنان که چون عهد بندند، به عهد خود وفا کنند، و در سختی و بیماری و جنگ صبر کنند. اینان راستگویانند و اینان پرهیزگارانند.»


(سوره بقره، آیه ۱۷۷)


“نیکی، زیبایی اخلاق است.”


(مسلم، بر، ۱۴، ۱۵)

با در نظر گرفتن کاربرد آن در حدیث

“فضیلت”

که ما آن را ترجمه کردیم به صورت

نیکی (البر)

واژه «کلمه»، همانطور که از کاربرد آن در این آیه برمی‌آید، یکی از جامع‌ترین مفاهیم قرآن کریم است.

در واقع، هنگامی که آیاتی که این کلمه در آن به کار رفته است به طور کلی مورد ارزیابی قرار می گیرد، مشخص می شود که در قرآن، از ایمان و عبادت شروع شده و…

هر نوع نیکی، احسان، اطاعت، راستی، بی گناهی

به معناهایی نظیر این موارد به کار می رود.

اینجا

“بیر”

که در برگیرنده معنای کلمه … است.

; به ایمان، عبادت، اخلاق اجتماعی و اخلاق فردی

شایستگی‌هایی که به نظر می‌رسد در چهار بخش مرتبط دسته‌بندی شده‌اند، نیز

“بیر”

اینها مهمترین فضایل و کمالاتی هستند که این واژه در بر می گیرد، اما محتوای این مفهوم در آیه به این موارد محدود نشده است، بلکه صرفاً به عنوان مثال ذکر شده اند.

در واقع، فخرالدین رازی نیز در تفسیر آیه، واژه «برّ» را به معنای…

“کلمه ای که شامل تمام رفتارهای محترمانه، اطاعت ها و اعمال خیری است که انسان را به خدا نزدیک می کند.”

به این صورت ارزیابی کرده است.

(ر.ک. مفاتیح، تفسیر آیه مربوطه)

همانطور که در آیات 144-150 سوره بقره به آن اشاره شده و در منابع به تفصیل شرح داده شده است، هنگامی که تغییر قبله صورت گرفت، گروه‌های ضداسلامی سعی کردند از این واقعه به عنوان بهانه‌ای برای فتنه و آشوب استفاده کنند.

در آیه ای که در سوال به آن اشاره شده، از دیدگاه اسلام

نیکی و تقوای راستین

در حین عبادت

صرفاً به صورت ظاهری صورت خود را به سمت شرق یا غرب برگرداندن نیست.

بیان شده است.

بنابراین در داخل

از نظر دینی، صوری‌گرایی که در آن ایمان، عبادت و فضایل اخلاقی وجود نداشته باشد، اساساً اهمیتی ندارد.

شناسایی شده و از یک طرف

بحث در مورد قبله

در حال نهایی شدن است، از طرفی هم

با تشریفات ظاهری و فاقد محتوا، نمی‌توان به تقوا رسید.

بر اصل بسیار مهمی به شکل زیر تأکید شده است.

در ادامه آیه مورد نظر آمده است که:

صادق (وفادار)

گفته شده است که انسان‌ها و کسانی که باید پرهیزگار به حساب آیند، کسانی هستند که خصلت‌های ذکر شده را به دست آورده‌اند.

اینجا

بیر

با کلمهٔ

صداقت (راستی و درستی)

و

پرهیزگاری

برقراری ارتباطی تا این حد نزدیک میان این واژگان، به گونه‌ای که بتوان آن‌ها را مترادف دانست، از نظر اصطلاح‌شناسی قرآن بسیار مهم است. ترجمه آیه دیگری که در این مورد قابل توجه است، به شرح زیر است:


“خوبی”

(البر)

و در تقوا و پرهیزگاری با یکدیگر یاری کنید؛ و در شر و بدی

(اسم)

و در راه دشمنی با یکدیگر همکاری نکنید. از خدا بترسید.

(پرهیزگاری)

زیرا مجازاتی که خدا مقرر کرده است، بسیار سخت است.


(سوره مائده، آیه 2)

همانطور که دیده می‌شود، در اینجا

“بیر”

کلمه

«فجور»

واژه “بر” به عنوان متضاد مفهوم شر و گناه به کار رفته و با تقوا همراه شده است. بدین ترتیب، در معنای قرآنی…

“بیر”

به نظر می رسد که صداقت و تقوا، فضایل اخلاقی مکمل یکدیگر هستند.


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز