برادر/خواهر گرامی ما،
به معنای لغوی
ستم
،
بی‌رحمی، ستم، تاریکی، عذاب و رنج
با آن هم‌معناست. ضد آن، نور، روشنایی و عدالت است. بی‌شک، یکی از مفاهیمی که قرآن بیش از همه بر آن تأکید دارد، …
ستم
این واژه، به همراه کلماتی که از ریشهٔ آن مشتق شده‌اند، حدود سیصد بار در قرآن به کار رفته است.
دانشمندان ستم را در سه بخش مورد بررسی قرار داده‌اند:
1.
ظلمی که انسان در حق خدا روا می‌دارد، شرک و کفر است.
«آنان که ایمان آورده و ایمانشان را به ستم نیالوده‌اند، آنان را از ترس ایمنی است و آنانند که راه یافته‌اند.»
(سوره انعام، آیه 82)
هنگامی که آیه نازل شد، این آیه بیانگر این بود که:
“ایمان را با ظلم در نیامیزید”
این موضوع بر اصحاب گران آمد و
“کدام یک از ما به نفس خویش ستم روا نمی‌دارد؟”
گفتند: پس از آن خداوند متعال فرمود:
«بی‌گمان، شرک ستمی بزرگ است.»
(لقمان، 31/13)
آیه را نازل فرمود. بدین ترتیب، از کلمه ظلم که در آیه به کار رفته، شرک مراد شده است.
(ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت ۱۹۶۹، ۲/۱۵۳).
در آیه ی
“شرک، ظلم بزرگی است.”
با این عبارت، به این نکته اشاره شده است که افرادی که به شرک روی می‌آورند، از نظر حکمت و عقل چقدر بیچاره و نادان هستند و زشتی شرک بیان شده است.
(محمد علی الصابونی، صفوة التفاسیر، استانبول، ۱۹۸۷، جلد دوم، صفحه ۴۹۱).
همانطور که انکار وجود و وحدانیت خداوند متعال ظلم است، انکار هر یک از اصول ایمان نیز ظلم و کفر است.
2.
ستم در میان انسان ها.
اینها جنایات، گناهان و بی عدالتی هایی است که مردم در حق همنوعان خود مرتکب می شوند.
3.
نوعی از ظلم، ظلم انسان به خویشتن است.
در این مورد نیز آیات متعددی وجود دارد. ترجمه برخی از این آیات به شرح زیر است:
«ما هیچ پیامبری را جز به منظور اطاعت از او به اذن خدا نفرستادیم. و اگر آنان هنگامی که به خود ستم کردند، نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و رسول هم برایشان طلب آمرزش می‌کرد، قطعاً خدا را آمرزنده و مهربان می‌یافتند.»
(نساء، 4/64).
«آیا (منکران) جز این انتظار دارند که فرشتگان نزدشان بیایند، یا فرمان پروردگارشان (عذاب) فرا رسد؟ پیشینیانشان نیز چنین کردند. خدا به آنان ستم نکرد، بلکه آنان به خویشتن ستم کردند.»
(سوره نحل، آیه 33).
همانطور که از این آیات برمی‌آید، کفر ورزیدن و غرق شدن در گناه، ستم است.
بعد از این معانی واژه ظلم،
«ای مؤمنان! یهودیان و مسیحیان را به دوستی نگیرید، آنان با یکدیگر دوستند. هر کس از شما با آنان دوستی کند، او نیز از آنان است. خدا ستمکاران را هدایت نخواهد کرد.»
(مائده، 5/51)
در آیه ای از قرآن، به مسلمانان در مورد کسانی که صرفاً به خاطر دینشان با آنها دشمنی می ورزند و با آنها دوستی می کنند، هشدار داده شده است.
ظالم
می توان دریافت که چقدر مناسب است که با این صفت توصیف شود.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
