برادر/خواهر گرامی ما،
جهان هستی،
کتابی شگفت‌انگیز که معانی عظیمی را بیان می‌کند؛
اما انسان،
او فهیم‌ترین مخاطب این کتاب است. همانند زنبوری که از گلی به گلی می‌نشیند و عسل می‌سازد، انسان نیز با سفر در صفحات کتاب هستی، عسل تفکر می‌آفریند.
تفکر
، به دارایی ها به نام خدا نگاه کردن است.
بی‌شک، نگاه کردن به پنجره با نگاه کردن از پنجره فرق دارد. کسانی که به پنجره نگاه می‌کنند، لکه‌ها را می‌بینند، اما کسانی که از پنجره نگاه می‌کنند، زیبایی‌ها را تماشا می‌کنند.
تفکر،
نگاه کردن به نام ها و صفات خداوند از دریچه موجودات است.
هر موجودی، نامه‌ای از جانب خداست.
پرچم، فراتر از یک پارچه بودن، نماد دولت است؛ و در هر جا که به اهتزاز درآید، اعلام می‌کند که آن مکان متعلق به آن دولت است. همچون آن، هر موجودی نیز سلطنت ربوبیت الهی را اعلام می‌دارد.
کسانی که با تأمل و تدبر به موجودات زمینی و آسمانی می‌نگرند، در برابر کمال هنر الهی به سجده تعجب فرو می‌روند. ایمان در دل‌هایشان شعله‌ور می‌شود و یقینشان افزون می‌گردد. اگر بتوانند احساسات خود را نیز به این تأملات ظریف بیفزایند، از تماشای و تدبر در هنر الهی لذتی فراتر از وصف خواهند برد.
“همه چیز مرا به یاد تو می اندازد.”
می گویند.
این آیات به برخی از اصول مربوط به تفکر اشاره دارند:
«بی‌گمان، در آفرینش آسمان‌ها و زمین، و در پی در پی آمدن شب و روز، نشانه‌هایی (آیات و عبرت‌هایی) برای خردمندان است. آنان که در حال ایستاده، نشسته و دراز کشیده، خدا را یاد می‌کنند و در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند.»
«پروردگارا، تو اینها را بیهوده نیافریدی، تو پاک و منزهی. ما را از عذاب دوزخ حفظ فرما.»
(می‌گویند).”
(آل عمران، 3/190-191)
1.
انسان در هنگام تفکر نباید به ذات خداوند بیندیشد، بلکه باید به مخلوقات او بیندیشد.
رسول خدا، هنگامی که به جمعی رسید، از آنان پرسید که چه می کنند؟
«ما در عظمت خدا تفکر می‌کنیم.»
پس از دریافت پاسخ،
«در مخلوقات خدا تفکر کنید، نه در ذات او. زیرا شما را توان آن نیست.»
گفته است.
(عجلونی، ۱/۳۱۱)
2.
در خلقت، هیچ عبثی وجود ندارد.
همه چیز به درستی و در جای خود آفریده شده است. همه علوم، گواهی بر کمال آفرینش هستند.
“چشمت را بچرخان، آیا می توانی شکافی (عیبی) ببینی؟ بعد، دوباره، و باز هم بچرخان. سرانجام، چشم خسته و کوفته به تو باز خواهد گشت.”
(املاک، 67/3-4)
این آیه به این کمال اشاره دارد.
3.
تفکر غائبانه در نهایت انسان را به مناجات با خدا رهنمون خواهد کرد.
در واقع، همانطور که در این آیه آمده است، ابتدا در آفرینش آسمان ها و زمین تفکر کردند، سپس ناگهان به مقام خطاب برآمده و به التماس پرداختند.
تفکر در آیات کتاب آفرینش و تفکر در آیات قرآن، از بارزترین صفات هر مؤمن باید باشد.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
