– عبارت “با ما انصاف نکردند” را که پیامبرمان پس از شهادت هفت صحابه که در جنگ احد از ایشان محافظت می‌کردند و به سمت کوه بالا می‌رفتند، به کار بردند، چگونه باید فهمید؟
– هفت نفر از آنان، به همین ترتیب پیشروی کرده و با مشرکان درگیر شده و به شهادت رسیدند. آنگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «یاران ما با ما انصاف نکردند!» (این سخن را احتمالاً در مورد کسانی فرمودند که با رها کردن آنان در برابر دشمن، پراکنده شدند.) (احمد بن حنبل، از انس)
برادر/خواهر گرامی ما،
ترجمه صحیح این حدیث به شرح زیر است:
در جریان نبرد احد، پس از شکست و پراکنده شدن یاران پیامبر (ص)، ایشان در کنار خود…
– دو نفر از قریش و هفت نفر از انصار –
نه نفر باقی مانده بودند. در برابر حملات شدید مشرکان، حضرت محمد (ص)
«خداوند هر کس را که اینها را از ما دور کند، رحمت کند!»
گفت.
پس از آن، مردی از انصار برخاست و حدود یک ساعت جنگید و به شهادت رسید. حضرت رسول (ص) همان سخن را تکرار فرمود و هفت نفر دیگر از انصار به ترتیب به شهادت رسیدند. آنگاه پیامبر اکرم (ص) خطاب به دو تن از یاران خود (از قریش) فرمود:
«ما با رفقایمان (این هفت شهید) با انصاف رفتار نکردیم.»
فرمود.
(ابن حنبل، 7/418)
بر اساس روایتی دیگر، جمله تشویق آمیز حضرت پیامبر (ص) به شرح زیر است:
«هر کس اینها را از ما دور کند، در بهشت رفیق من خواهد بود.»
(ابن حنبل، ۲۱/۴۴۳)
در روایتی از مسلم نیز، این جمله
«هر کس اینها را از ما دفع کند، در بهشت رفیق من خواهد بود، یا بهشت از آن او خواهد بود.»
(مسلم، ح. ن: ۱۷۸۹)
به این صورت است.
– با این سخن، پیامبر ما (صلی الله علیه و آله و سلم): نسبت به دوستان درگذشته خود
-به عنوان یک انسان-
او ابراز تاسف کرد. در غیر این صورت، نه دعای اول او رد شده است و نه شهادت آنها نتیجه ای است که جای تاسف داشته باشد.
– به نقل از امام نووی، جمهور علما، عبارت عربی به کار رفته در متن را
“ما با دوستانمان منصفانه رفتار نکردیم.”
به معنای …
“ما با یاران و برادران خود انصاف را رعایت نکردیم”
به صورت زیر خوانده‌اند.
با این سخن، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به نوعی از دو نفر از قریشیان که در کنارش بودند، گله کرد.
هرچند تعداد کمی از افراد، این جمله را
«ما أنصفنا أصحابنا»
“دوستان ما با ما مهربان نبودند.”
به این صورت خوانده و فهمیده‌اند. بر اساس این معنا، پیامبر ما (صلی الله علیه و آله و سلم) با این…
“کسانی که میدان جنگ را ترک می‌کنند”
منظور او این بود.
(نگاه کنید به: نووی، شرح صحیح مسلم، 12/147-148)
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
