اگر مالی که برای زکات اختصاص داده شده است از بین برود، آیا زکات واجب است؟

– عمر نصوحی بیلمن در کتاب فقهی خود گفته است:

“اگر مالی پس از جدا شدن برای زکات از بین برود، زکات آن ساقط می‌شود… و در ماده دیگری آمده است که اگر مالی پس از جدا شدن برای زکات تلف شود، زکات آن ساقط نمی‌شود.”


(زکات، ماده ۳۲-۳۳)

– استاد، زکات در صورت هلاکت مال ساقط می‌شود، اما چرا در صورت تلف شدن آن ساقط نمی‌شود؟ لطفا در این مورد توضیح دهید.

برادر/خواهر گرامی ما،

هلاک

با بودن

زیان

هلاک شدن و از بین رفتن معنای تقریباً یکسانی دارند. از این نظر، تفاوتی بین مالی که هلاک شده و مالی که از بین رفته وجود ندارد.

اما تلف شدن مالی که زکات آن هنوز جدا نشده با تلف شدن مالی که برای زکات جدا شده، متفاوت است. در یک مورد، تمام یا قسمتی از مالی که زکات آن هنوز جدا نشده تلف شده، و در مورد دیگر، مالی که از آن برای زکات جدا شده تلف شده است.

بنابراین، اگر اصل مال از بین برود، وجوب زکات آن ساقط می‌شود و بر عهده صاحب آن باقی نمی‌ماند. اما اگر مالی که برای زکات اختصاص داده شده از بین برود، در آن صورت باید زکات آن را ادا کرد.

محل مورد نظر به شرح زیر است:

“زکات به مال تعلق می‌گیرد نه به ذمه. بنابراین، اگر مالی پس از وجوب زکات از بین برود، زکات آن ساقط می‌شود. اما اگر آن مال به دیگری بخشیده شود یا با آن خانه‌ای خریداری شود، زکات آن ساقط نمی‌شود و باید زکات آن را ادا کرد.”

“اگر مالی که برای زکات اختصاص داده شده است، از بین برود، زکات ساقط نمی‌شود. اما اگر صاحب مال قبل از آنکه مال را به فقرا بدهد بمیرد، آن مال به وارثانش به ارث می‌رسد.”

با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها