برادر/خواهر گرامی ما،
جاهز،
او از علمای معتزله است. در خواندن آثارش میتوان از دیدگاههای موافق با اهل سنت بهره برد.
اثر او با نام “الرد علی النصاری و الیهود”:
جاحظ در این ردّیه، به شش سؤالی پاسخ میدهد که مسیحیان مطرح کردهاند و مدعیاند که اطلاعاتی که قرآن کریم درباره یهودیان و مسیحیان ارائه میدهد، نادرست است.
ویژگی اصلی اثر،
هدف از پاسخ دادن به این سؤالات، این است که به مسیحیانی که به اسلام توهین میکنند، نشان داده شود که دین خودشان هم قابل دفاع نیست.
از دیگر ویژگیهای آن، ارائه اطلاعاتی در مورد وضعیت اجتماعی غیرمسلمانان در دوره زمانی از ظهور اسلام تا قرن نهم میلادی است.
متن اصلی ردّیه جاحظ به دست ما نرسیده است. فقط بخشهایی از آن که توسط عبیدالله بن حسن انتخاب شده، موجود است. این اثر در کتابخانه الازهر و کتابخانه احمد تیمور پاشا نگهداری میشود.
بخش عمدهای از این ردّیه در حاشیه کتاب «الکامل» اثر مبرّد و بعدها در کتاب «ثلاث رسائل» که توسط ج. فینکل منتشر شد، آمده است. فینکل این ردّیه را
“رسالهای از جاحظ”
توسط IS Allouche و بر اساس انتشارات J. Finkel به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است.
“رسالهای در باب مناظرهٔ مسیحی-اسلامی در قرن نهم”
نسخه تصحیح شده این اثر که به زبان فرانسوی ترجمه شده است، توسط عبدالسلام هارون و محمد عبدالله الشرکاوی منتشر شده و از روی این نسخه، عثمان جیلاجی آن را به [زبان دیگری] ترجمه کرده است.
“ردّیهای بر مسیحیت”
با نام [نام] به زبان ترکی ترجمه شده است.
(نگاه کنید به: دانشنامه اسلام از انتشارات بنیاد دیانت ترکیه، استانبول – 1993، مقاله جهیز، جلد 7/22)
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسشها