برادر/خواهر گرامی ما،
در این باره حدیثی از حضرت عمر نقل شده است:
روز خیبر
برخی از اصحاب پیامبر (ص) در حالی که می‌گفتند: «فلان شهید شد، فلان شهید شد»، به مرد دیگری (که کشته شده بود) برخوردند و برای او نیز…
“فلان شخص شهید شد”
گفتند. اما حضرت محمد (ص) به این اعتراض کرد و
«نه؛ من دیدم که او به خاطر دزدیدن یک عبا یا یک ردا در آتش است.»
و فرمود:
«ای پسر خطاب! برخیز و به مردم اعلام کن که: «جز مؤمنان، هیچ‌کس به بهشت داخل نخواهد شد.» من هم برخاستم و به مردم ندا دادم که: «بدانید که جز مؤمنان، هیچ‌کس به بهشت داخل نخواهد شد.»»
(مسلم، ایمان، ۱۸۲؛ ابن کثیر، تفسیر آیه ۱۶۱ سوره آل عمران، ۳/۱۶۱).
از این حدیث برمی‌آید که اموال دولتی، اموال شخصی و اموال غنیمت، همه حق‌الناس است.
حتی شهید هم باید حق الناس را ادا کند. خداوند متعال ممکن است با جلب رضایت صاحب حق، بعضی از حق الناس‌ها را ببخشد، اما همانطور که در این حدیث شریف آمده است، ممکن است بعضی را هم مجازات کند. شایسته است این حدیث شریف را در راستای سؤال شما به صورت چند بند شرح دهیم:
الف.
این حدیث از آنجا که در صحیح مسلم آمده است، اصولا معتبر تلقی می شود.
ب.
جرایم مربوط به حقوق و قانون اساسی افراد
“حق الناس”
بنابراین، حتماً مورد بازخواست قرار خواهند گرفت. بعد از بازخواست، همانطور که در احادیث دیگر آمده است، هم کسانی که مجازات می شوند وجود دارند و هم کسانی که با جلب رضایت صاحبان حق، تبرئه می شوند.
ج.
در این حدیث، به صراحت از سوی پیامبر اکرم (ص) بیان شده است که فرد مورد نظر به عنوان عبرتی برای دیگران مجازات شده است. پس، حتی شهید هم از حق الناس معاف نیست.
د.
آخرین جمله حدیث این است:
«جز مؤمنان، هیچ‌کس به بهشت درنمی‌آید.»
برداشت این‌که از این عبارت، دزد کافر است، اشتباه است. زیرا آیات و احادیث فراوانی وجود دارد که دلالت بر آن دارد که مرتکب گناه کبیره نیز کافر نیست. نظر علمای اهل سنت نیز بر همین مبناست. از این عبارت می‌توان این‌گونه برداشت کرد: برای رفتن به بهشت، ایمانی محکم و صادقانه لازم است. از آنجا که این یک روش ارشاد است، با ایجاد تصویری که ایمان فرد مجازات شده را نیز مورد سؤال قرار می‌دهد، توجه مخاطبان به موضوع جلب شده و…
«آیا دزدی مانع ایمان است؟»
به صورت یک استفهام برانگیز مطرح شده است. این اسلوب، یک استراتژی ارشادی از موضع قدرت است.
در واقع، در برخی از احادیث معتبر نیز به این موضوع اشاره شده است:
به نقل از حضرت ابوهریره، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
«هر کس زنا کند، در حال زنا مؤمن نیست. هر کس دزدی کند، در حال دزدی مؤمن نیست. هر کس شراب بنوشد، در حال نوشیدن شراب مؤمن نیست.»
(مسلم، ایمان، ۱۰۰).
با نگاهی به این موضوع از دریچه حدیث، می‌توان فهمید که فردی که مرتکب جرم می‌شود، در لحظه ارتکاب جرم، مؤمن واقعی نیست. این به معنای کافر بودن او نیست. بلکه،
“این به آن معناست که شخص در حین ارتکاب جرم، به ندای ایمانش گوش نداده، با آگاهی از ایمانش عمل نکرده، قلب مؤمنش را به حالت تعلیق درآورده و با وجود آن، ترجیح داده است که به جای آن، به خواسته ها و تمایلات نفسانی خود عمل کند.”
باید فهمید.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
