آیا نسخ یک آیه به معنای نادرست بودن آیه قبلی نیست؟

جزئیات سوال

– در آیه 106 سوره بقره آمده است که اگر آیه ای نسخ شود، آیه ای بهتر از آن جایگزین آن خواهد شد.

– آیا این به این معنا نیست که حکم قبلی درست نبوده است؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،

یک حکم

نسخ

این به معنای آن نیست که آن اشتباه بوده و با نسخه درست جایگزین شده است.


«هرگاه ما حکمی از آیات را نسخ کنیم یا آن را به فراموشی بسپاریم، حتماً بهتر از آن یا مثل آن را جایگزین خواهیم کرد.»


(سوره بقره، آیه 106)

در آیه آمده است

«بهتر از آن یا شبیه آن»

این عبارت در این نقطه بسیار مهم است. به عبارت دیگر،

نسخ

مقررات موجود نیز، مانند مقررات جدید هستند.

“مبارک”

این ویژگی که به نفع مردم باشد، برای همه آیات صدق می‌کند.


مثلاً:

در سوره کافرون آمده است

«دین شما برای شما، دین من برای من.»

حكم آن با آيه جهاد تخصيص يافته است. اما امروزه در بسيارى از نقاط جهان سوره كافرون نافذ است. مسلمانان در آن سرزمين‌هاى بيگانه، همچون دوران اول در مكه، در دين آن ملت دخالت نمى‌كنند و دين خود را به جا مى‌آورند. و به راه جهاد مسلحانه عليه آنان نيز نمى‌روند. بنابراين حكم آيه در سوره كافرون به طور كامل نسخ نشده و در صورت وجود شرايط مناسب، به همان صورت اجرا خواهد شد.

نود و نه درصد از زیبایی‌ها نسبی، وابسته به شرایط و متغیر است. بسته به موقعیت، زیبایی کم‌رنگ از زیبایی پررنگ زیباتر می‌شود. به عنوان مثال، زمانی که در مورد یک زیبایی توافق وجود دارد، اما در مورد زیبایی برتر از آن اختلاف نظر است، زیبایی، از زیبایی برتر زیباتر می‌شود.


مثلاً:

در سال‌های نخستین اسلام، در دوران مکه –

چون مسلمانان ضعیف هستند.

– به آنان توصیه شده بود که در برابر ستم و ظلمی که بر آنان روا شده بود، صبر پیشه کنند؛ و این نصیحتی نیکو، حکیمانه و معقول بود. هنگامی که به مدینه آمدند، دیگر دولتی داشتند و تعدادشان بسیار بود. در اینجا، به آنان اجازه داده شد تا با کسانی که به آنان ستم کرده بودند، بجنگند. اجازه جنگ در مدینه، از توصیه به صبر در مکه، زیباتر نیست.

باز هم، در سال‌های نخستین مدینه، در زمان جنگ، دستوری صادر شد که یک مؤمن در برابر ده کافر مقاومت کند و فرار نکند. اما بعدها این تعداد به یک در برابر دو تغییر یافت. زیرا در سال‌های نخستین، مؤمنان از ایمانی بسیار قوی و شور و شوقی فراوان برای شکست دشمن برخوردار بودند. بعدها، با وجود تداوم این ایمان، آن مقاومت و شور و شوق پیشین ضعیف شد.

(نگاه کنید به سوره انفال، آیه های 65-66).

این امر، مقتضای فطرت انسان است. همواره، هیجانات بعدی از هیجانات اولیه ضعیف‌ترند. سرباز تا زمانی که قدرت، روحیه و استقامتش در حد مطلوب باشد، انگیزه ایستادگی در برابر ده دشمن را دارد و خداوند به او دستور داده است که از این فرصت نیکو بهره ببرد. اما دادن همان دستور به سربازانی که نُه دهم قدرت و استقامت پیشین خود را از دست داده‌اند، زشتی‌ای است دور از عدالت، حکمت و انصاف. پس، زیبایی دستورات مختلف، به تناسب موقعیت است. این زیبایی‌ها، نه تنها در حد زیبایی اولی، بلکه در مرتبه‌ای برتر از آن نیز می‌توانند باشند.

احکام قرآن و ادیان و مذاهب مختلف

-در برخی جزئیات-

همانطور که زمان‌ها تغییر می‌کنند، احکام هستی‌شناختی و زیست‌شناختی نیز بر اساس زمان‌های مختلف، متفاوت است. آیا می‌توانید بگویید که چرا آن شیر گوارایی که خداوند به نوزاد عطا فرموده، تا زمان پیری ادامه نمی‌یابد؟

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نسخ، لطفا کلیک کنید:



نسخ، نسیخ.


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز