برادر/خواهر گرامی ما،
به نقل از ابن عمر، ترمذی و حاکم از رسول الله (ص) روایت کرده‌اند که فرمودند:
«هرگاه درِ دعا بر روی هر یک از شما باز شود، درهای رحمت بر او باز شده است. هیچ درخواستی نزد خدا محبوبتر از طلب عافیت از او نیست. دعا هم برای امری که واقع شده و هم برای امری که واقع نشده سودمند است. پس ای بندگان خدا، به دعا چنگ بزنید!»
(کنز العمال، 2/64/ح. رقم: 3130)
از این حدیث می توانیم این را بفهمیم:
دعا یک عبادت است.
همانطور که هر عبادتی وقت خاصی دارد، دعا هم وقت خاصی دارد. همانطور که نماز فرض و نافله دارد، دعا هم فرض و نافله دارد. نمازهای نافله معمولاً در هر زمانی قابل خواندن هستند، اما نمازهای فرض باید در اوقات معینی خوانده شوند.
چه مصیبتی باشد چه نباشد، دعا کردن همواره عبادتی مستحب است. اما دعا کردن در هنگام مصیبت و سختی، به نوعی واجب است؛ یعنی وقت آن رسیده است که انجام شود.
«دعا مغز عبادت است.»
(ترمذی، دعوات ۱)
از حدیثی که در این معنا وارد شده است، می توان به این ارتباط تنگاتنگ میان عبادت و دعا پی برد.
در حدیث مورد بحث ما به این نکته توجه شده است:
اگر درِ دعا برای شما باز شده است، یعنی وضعیتی پیش آمده که شما را به التماس و پناه بردن به خدا نیازمند کرده است، پس وقت دعا فرا رسیده است. فرا رسیدن وقت دعا به معنای باز شدن درهای رحمت است. یعنی اگر خدا درِ مصیبتی را به روی شما باز کرده است، درِ دعا را نیز به روی شما باز کرده و شما را به وقت عبادت دعا رسانده است. رسیدن شما به وقت این عبادت، نشانه باز شدن درهای رحمت بر شماست. زیرا،
«اگر خدا بخواهد بدهد، طلب کردن را هم به تو می‌دهد.»
بر اساس قاعده، باز کردن درهای دعا برای انسان توسط خداوند -با فرستادن مصیبت- نشانه آن است که خداوند قصد دارد درهای رحمت را به روی او بگشاید. اگر خداوند قصد قبول دعای او و گشودن درهای رحمت را نداشت، درهای دعا را به روی او باز نمی‌کرد.
اما اینکه دعا چگونه، چه وقت و به چه شکلی مستجاب شود، را خدا مقرر می‌کند.
از آنجا که دعا نوعی عبادت است و پاداش عبادت‌ها در آخرت داده می‌شود، پاداش اصلی دعا نیز در آخرت داده می‌شود و با کلید این پاداش‌ها، درهای رحمت گشوده می‌شوند.
خواسته هایی که در دعا مطرح می شوند، چه در دنیا برآورده شوند و چه نشوند، در آخرت حتماً پاداش نیکویی خواهند داشت. و اگر این پاداش در دنیا هم داده شود، آنگاه نوری بر نور خواهد بود.
بگو: «اگر دعای شما نباشد، پروردگارم به شما چه ارزشی قائل شود؟»
(فرقان، ۲۵/۷۷)
در آیه ای که در بالا ذکر شد نیز به اهمیت دعا توجه شده است.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
