آیا می‌توانید آیه «پروردگارا! از تو پناه می‌برم از اینکه از تو چیزی بخواهم که از آن آگاهی ندارم. اگر مرا نیامرزی و بر من رحم نکنی، از زیانکاران خواهم بود.» (هود 47) را شرح دهید؟
برادر/خواهر گرامی ما،
“نوح به پروردگارش دعا کرد و گفت:
پروردگارا! به راستی که پسرم از خاندان من است و وعده تو حق است و تو داورترین داوران هستی.
(هود، ۱۱/۴۵)
”
نوح گفت:
پروردگارا! من از تو به تو پناه می‌برم از اینکه از تو چیزی بخواهم که از آن آگاهی ندارم. اگر مرا نیامرزی و از من در نگذری، من از زیانکاران خواهم بود!
(هود، ۱۱/۴۷)
همانطور که در قرآن کریم آمده است، پسر حضرت نوح علیه السلام به حرف او گوش نکرد و سوار کشتی نشد و گفت:
“من به کوه بلندی صعود می کنم و نجات می یابم.”
گفته بود. اما طوفان که به پا شد، آب‌ها کوه‌ها را هم در خود فرو بردند و در این میان، پسر حضرت نوح هم نتوانست از غرق شدن در میان امواج نجات یابد. حضرت نوح علیه السلام:
“خانواده‌ات و مؤمنان را سوار کشتی کن، مگر آنهایی را که پیش از این به هلاکتشان حکم کرده‌ایم.”
(نگا. هود، ۱۱/۴۰)
بر اساس آیهٔ
“پروردگارا، وعده تو در مورد عدم نابودی خاندانم حق است.”
و اظهار کرد که از غرق شدن پسرش ناراحت است. خداوند متعال در آیه بعد به او چنین پاسخ داد:
“خداوند فرمود: ”
ای نوح، او از اهل تو نیست، زیرا او عمل ناشایستی دارد. پس از من چیزی را که از آن آگاه نیستی، طلب مکن. من تو را پند می‌دهم تا از جاهلان نباشی.
(هود، ۱۱/۴۶)
توضیحات:
ای نوح، پسرت که غرق شد، از اهل تو نیست که وعده نجاتشان را داده بودم. زیرا او عمل صالحی انجام نداده بود. و بدین ترتیب…
تو دیگر از اهل آن نیستی.
من به تو خبر دادم که چرا پسرت را هلاک کردم. از این به بعد از من چیزی نپرس که ندانی. تو را نصیحت می‌کنم که از جاهلان نباشی.
مفسران این آیه شریفه را به طرق مختلفی تفسیر کرده‌اند. به نظر بعضی از آنان، تفسیر این آیه به شرح زیر است:
«ای نوح، این پسر تو نیست. زیرا نافرمانی او نسبت به تو، او را از پسر بودن تو خارج کرده است. چرا که عمل او، عملی ناشایست است.»
به عقیده بعضی ها، معنای آن این است:
«ای نوح، این از اهل تو نیست، از کسانی که وعده نجات به آنان داده شده است، زیرا تمام اعمال او اعمالی ناشایست است. یعنی، او خود به عمل ناشایستی تبدیل شده است.»
برخی از مفسران این آیه را به این صورت تفسیر کرده‌اند:
«ای نوح، این پسرت که هلاک شد، از اهل نجات نیست. پس این درخواست تو، عمل صالحی نیست. زیرا تو پیش از این از کافران خواسته بودی که زمین را مسکن خود قرار ندهند. و او هم از کافران بود و به همین سبب از غرق شدگان شد.»
“نوح گفت: ”
پروردگارا، از این پس، از تو پناه می‌برم به تو از این که از تو چیزی بخواهم که حقیقت آن را نمی‌دانم. اگر مرا نیامرزی و از رحمتت محرومم کنی، از زیانکاران خواهم بود.
هنگامی که نوح فهمید که از پرسیدن سبب نجات نیافتن پسرش اشتباه کرده است، به درگاه پروردگارش تضرع کرد و گفت: «پروردگارا، از این به بعد از تو پناه می‌برم که از چیزی که حقیقت آن را نمی‌دانم از تو سؤال کنم. اگر تو مرا به خاطر این اشتباه نبخشی و مرا به رحمت خود در بر نگیری، به یقین من از زیانکاران خواهم بود.» (1)
۱) ر.ک. ابوجعفر محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، انتشارات حصار: ۴/۴۹۴.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
