برادر/خواهر گرامی ما،
هیچ کس نمی تواند به تنهایی رویای خود را تعیین کند، نمی تواند فرشته ای را فرا بخواند و بگوید این رویا را به من نشان بده.
موضوع رؤیا به اشکال مختلفی تبیین شده است. افراد با تخصص‌های گوناگون، از جمله پزشکان، منجمان و فیلسوفان، حقیقت رؤیا را بر اساس دانش خود مورد ارزیابی قرار داده‌اند. به نقل از ابن حجر از المازری، دیدگاه اهل سنت در مورد رؤیا بر این محور استوار است:
همانطور که خداوند در قلب انسان بیدار، چیزهایی را خلق می‌کند، در قلب انسان خوابیده نیز چیزهایی را خلق می‌کند. این چیزهایی که خداوند در قلب خلق می‌کند، نشانه و علامتی از چیزهایی است که در آینده خلق خواهد کرد. اما همانطور که افکاری که به قلب انسان بیدار می‌رسد با واقعیت‌هایی که در عمل رخ می‌دهد، گاهی متفاوت است، مواردی که در خواب دیده می‌شود نیز گاهی با واقعیت‌هایی که رخ خواهد داد، متفاوت است.
این شبیه به این است:
به طور معمول، وقتی ابر وجود دارد، باران می بارد؛ اما گاهی اوقات ممکن است با وجود ابر، باران نبارد.
آنچه در قلب پدید می‌آید و در خواب به انسان‌ها نمایان می‌شود، گاه در حضور فرشته رخ می‌دهد و این امر به معنای آن است که رؤیای پیش رو مبارک خواهد بود، و گاه در حضور شیطان رخ می‌دهد و به معنای آن است که به چیزی زیانبار اشاره دارد. (ر.ک. فتح الباری، XII/353).
به عقیده بعضی از علما، فرشته‌ای که از سوی خداوند مأمور شده، وقایع واقعی را به صورت نمادین در ذهن فردی که در خواب است، به گونه‌ای به تصویر می‌کشد که به صورت ملموس و قابل رؤیت درآید. این نمادها گاهی با وقایع واقعی زندگی مطابقت کامل دارند و گاهی نیز به صورت نمادهایی هستند که معانی معقولی را که با عقل درک می‌شوند، نشان می‌دهند. در هر دو صورت، این می‌تواند برای بیننده خواب، بشارت یا هشداری باشد.
اما همانطور که قرطبی گفته است، برای اثبات قطعی اینکه این کار توسط فرشته انجام شده است، به دلیلی از قرآن و سنت نیاز است. در غیر این صورت، خداوند می تواند این کارها را از طریق فرشته انجام دهد، همانطور که می تواند آن را به طور مستقیم انجام دهد. (ر.ک. همان منبع)
به نقل از حاکم ترمذی، خداوند فرشته‌ای را به عنوان وکیل برای رؤیاهای انسان‌ها قرار داده است که از لوح محفوظ از احوال و وقایعی که انسان‌ها در زندگی با آن مواجه خواهند شد، آگاه است و آن وقایع را به صورت قصه‌هایی به او نشان می‌دهد. هنگامی که شخص به خواب می‌رود، آن فرشته عناصر آن قصه را به صورت نمادهایی با اسلوبی حکیمانه به او نشان می‌دهد. بدین ترتیب، به آن شخص بشارت، هشدار یا توبیخی داده می‌شود. (همان منبع، ص 354)
در تعبیر خواب، این دو حدیث معیار خوبی هستند:
«رؤیای صادق از جانب خداست و رؤیای کاذب از جانب شیطان است.»
«هرگاه یکی از شما خوابی دید که خوشش آمد، بداند که آن از جانب خداست. پس خدا را سپاس گوید و آن را بازگو کند. و هرگاه خوابی دید که خوشش نیامد، بداند که آن از جانب شیطان است. پس از شر آن به خدا پناه برد و آن را به هیچ کس بازگو نکند، تا به او زیانی نرسد.»
(بخاری، رؤیا، ۳).
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید:
رویا چیست، آیا می توان بر اساس رویا عمل کرد؟
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
