– استاد بدیع‌الزمان می‌فرماید: «چون تقدیر از علم ازلی است، علم ازلی به تعبیر حدیث، از منظر اعلا، از ازل تا ابد، همه چیز را که بوده و خواهد بود، در بر می‌گیرد و احاطه می‌کند، در مقام اعلایی است» (سخنان، 2004، ص 748).
– حدیثی که این معنا را بیان کند و منبع آن چیست؟
برادر/خواهر گرامی ما،
“منظر اعلا”
این عبارت در دعایی آمده است که حضرت حسین (ع)، نوه پیامبر اکرم (ص)، در قنوت نماز وتر خود می‌خواندند.
به سخنان صحابه در متون حدیثی
“حدیث موقوف”
گفته می شود.
“منظر اعلا”
در مورد موضوع مورد بحث، دو روایت در “مصنف” ابن ابی شیبه وجود دارد: تنها تفاوت بین این دو روایت که اسناد یکسانی دارند، در یک کلمه است:
روایت اول
شکل آن به صورت زیر است:
«خداوندا! تو به سبب آنکه در جایگاه برتر و والاتری (و از دیدگاهی که همه چیز را در بر می‌گیرد، می‌نگری)، همه چیز را می‌بینی، ولی من نمی‌بینم. بی‌تردید بازگشت به سوی توست… و بی‌تردید دنیا و آخرت از آن توست. خداوندا! از خواری و رسوایی به تو پناه می‌بریم.»
(ابن ابی شیبه، المصنف، ریاض، ۱۴۰۹، ۲/۹۵)
روایت دوم
شکل آن یکسان است، فقط (از نظر معنا):
“تو می‌بینی، ولی من نمی‌بینم.”
به جای عبارت،
“تو می‌بینی، ولی دیده نمی‌شوی”
به نقل از وی آمده است
. (نگاه کنید به ابن ابی شیبه، 6/89)
ابن سعد با سندی متفاوت، همین حدیث را روایت کرده است.
انجام داده است
. (نگاه کنید به ابن سعد، الطبقات، 1/409)
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
