آیا خداوند، عمل آفرینش را به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام می‌دهد؟

جزئیات سوال


– آیا خداوند متعال، کار آفرینش را به طور مستقیم و بدون واسطه انجام می دهد؟

– مثلاً در آفرینش یک مورچه، وظیفه فرشته موکل چیست؟

– با وجود اینکه در واقع خداست که ماشین را به جلو می‌برد، ما…

“راننده دارد ماشین را می‌راند.”

می‌گوییم، آیا وظیفه فرشتگان هم مثل وظیفه راننده در اینجا است؟

پاسخ

برادر/خواهر گرامی ما،

– اصل کلی در این مورد باید به شرح زیر باشد:

خداوند در ذات، صفات و نام‌هایش، و همچنین در افعالش، یگانه است و شریکی ندارد.

معنای این سخن آن است که هیچ موجودی، حتی فرشتگان، در امر ابداع و آفرینش، هیچ گونه تأثیری ندارند.


«ای مؤمنان! خود و خانواده خود را از آتشی که هیزم آن انسان‌ها و سنگ‌هاست، حفظ کنید. بر آن آتش، فرشتگانی خشن و سخت‌گیر گمارده شده‌اند که هرگز از فرمان خدا سرپیچی نمی‌کنند و هر چه به آنان فرمان داده شود، به تمام و کمال به جا می‌آورند.»


(تحریم، 66/6)

آخرین جمله آیه فوق الذکر حاکی از آن است که فرشتگان موظف به انجام برخی امور هستند.

پس فرشتگان به دستور خدا کارهایی انجام می‌دهند. اما این کارها هرگز کار خلقت نیست، زیرا عقیده توحید به آن اجازه نمی‌دهد.

عبارات زیر از حضرت بدیع الزمان به موضوع ما روشنایی می بخشد:


«فرشتگان در اعمالی که به فرمان پروردگارشان انجام می‌دهند، و در کارهایی که به حساب او به جا می‌آورند، و در خدمتی که به نام او می‌کنند، و در مراقبتی که به نظر او به عمل می‌آورند، و در شرفی که به انتساب به او کسب می‌کنند، و در لذتی که از تأمل در ملک و ملکوت او می‌برند، و در نعمتی که از مشاهده تجلیات جمال و جلال او به دست می‌آورند، چنان سعادت عظیمی دارند که عقل بشر آن را درک نمی‌کند و غیر فرشته آن را نمی‌داند.»


“برخی از فرشتگان عابد هستند.”

(آنها به تنهایی عبادت می کنند)

و بخشی دیگر از عباداتشان

(عبادات و بندگی ها)

فرشتگان زمینی در حال عمل هستند. بخش عملی فرشتگان زمینی به نوعی شبیه انسان است. به تعبیری، نوعی چوپانی می‌کنند. و نوعی کشاورزی هم می‌کنند. یعنی روی زمین، مزرعه‌ای عمومی است. به تمام انواع حیوانات درون آن، به فرمان، اذن، حساب، قدرت و توانایی خالق ذوالجلال، فرشته‌ای موکل نظارت می‌کند. و برای هر نوع حیوانی کوچکتر از آن، فرشته‌ای موکل وجود دارد که نوعی چوپانی می‌کند. و روی زمین مزرعه‌ای است که تمام نباتات در آن کاشته شده‌اند. فرشته‌ای موکل وجود دارد که به نام و قدرت خداوند متعال بر همه آنها نظارت می‌کند. و فرشتگانی وجود دارند که از فرشته‌ای که از آن پایین‌تر است، با نظارت بر یک گروه خاص، به عبادت و تسبیح خداوند متعال می‌پردازند. حضرت میکائیل علیه السلام، که از حاملان عرش رزاقیت است، بزرگترین ناظران اینهاست.


(نگاه کنید به: نورسی، سخنان، ص. 353)

به طور خلاصه، فرشتگان،

“اراده”

که از صفت ناشی می شود،

“شریعت تکوینی”

آنها حاملان و نمایندگان اعمال خداوند متعال هستند که در جهان هستی به کار گرفته می‌شوند. آنها تحت فرمان قدرت الهی، که صاحب اراده و تأثیر حقیقی است، عمل و کار می‌کنند.


برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید:


– آیا فرشتگان هر دانه برف (باران) را حمل می کنند؟

– حکمت خداوند در آفریدن و به کار انداختن اسباب چیست؟

– فرشتگان برای چه آفریده شده‌اند؟


با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها

آخرین سوالات

سوال روز