برادر/خواهر گرامی ما،
ابوهریره (رضی الله عنه) روایت می‌کند:
رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
“تا زمانی که رود فرات از کوهی از طلا جاری نشود، قیامت برپا نخواهد شد. مردم بر سر آن با هم خواهند جنگید. از هر صد نفر، نود و نه نفر کشته خواهند شد. هر یک از آنان می‌گوید:
“فکر کنم من تو این جنگ پیروز میشم.”
می گوید.”
[بخاری، فتن ۲۴؛ مسلم، فتن ۲۹، (۲۸۹۴)؛ ابوداود، ملاحم ۱۳، (۴۳۱۳، ۴۳۱۴)؛ ترمذی، جنت ۲۶، (۲۵۷۲، ۲۵۷۳)]
توضیحات:
1.
در روایتی از حدیث که در صحیح بخاری آمده است:
“…هر کس برای آن حادثه آماده باشد، نباید از آن چیزی بردارد.”
عبارت فوق زائد است. ابن حجر،
“هیچ چیزی از او نگیر.”
با توجه به این اظهارات، او می‌گوید که این طلای به دست آمده می‌تواند به صورت قالب‌های طلا (به شکل سکه طلا) یا پودر طلا باشد و همه اینها جایز است.
2.
در یک روایت، کوهی از طلا، در روایتی دیگر…
“گنجی از طلا”
از عبارت “کوه” استفاده شده است. اشاره شده است که “کوه” استعاره از کثرت است.
3.
ابن طین دستور داد که برداشت از این خزانه ممنوع شود.
“زیرا آن گنج به همه مسلمانان تعلق دارد. پس هر کس فقط حق خود را از آن برمی‌دارد.”
به این صورت توضیح می دهد و در ادامه می گوید:
“هر کس از او بگیرد و مالش را زیاد کند، پشیمان خواهد شد، زیرا فایده‌ای نخواهد داشت، و اگر کوهی از طلا هم ظاهر شود، چون طلا ارزش خود را از دست خواهد داد، این مطلوب نخواهد بود.”
می گوید.
ابن حجر،
این نظر را مناسب نمی دانم:
آنچه او گفت، در حدیث صریح نیست، اما آنچه صریح است این است: گرفتن آن از او به دلیل آنکه موجب فتنه و جنگ خواهد شد، ممنوع شده است.
می‌گوید. این احتمال را هم در نظر می‌گیرد:
“حکمت نهی از گرفتن آن، در زمانی آشکار شد که دیگر نیازی به آن نبود یا نیاز به آن بسیار کم بود.”
ابن حجر می‌گوید که احتمال اول غالب است و به این، روایتی از حدیث را که در مسلم آمده و در تیسیر به آن استناد شده (و ما آن را ثبت کرده‌ایم) به عنوان دلیل می‌آورد. همچنین با روایتی از مسلم با این مضمون، نظر خود را تأیید می‌کند:
“…زمان آن فرا رسیده است که رود فرات از زیر کوهی از طلا جاری شود. مردم چون این را بشنوند، به آنجا روانه شوند. آنانی که در کنار رودند:
“اگر ما مردم را به حال خودشان بگذاریم، آنها آن را از ما گرفته و همه چیز را با خود خواهند برد.”
می گویند.”
رسول خدا (ص) در ادامه فرمودند:
“پس از آن، برای او به جنگ می‌روند. از هر صد نفر، نود و نه نفر کشته می‌شوند.”
ابن حجر:
“این نشان می‌دهد که دلیلی که ابن تین تصور کرده باطل است. علت ممنوعیت، نتیجه‌ای است که از آن به دست می‌آید: جنگ…”
هیچ مانعی وجود ندارد که این حادثه در زمان برپایی قیامت و شعله‌ور شدن آتش رخ دهد. اما این نمی‌تواند دلیلی برای نهی از گرفتن آن باشد. ابن ماجه از ثوبان حدیثی را به صورت مرفوع روایت کرده است:
«سه (گروه) در کنار گنج شما می‌جنگند. هر سه از فرزندان خلیفه هستند…»
ابن ماجه حدیثی را در باب مربوط به مهدی ثبت کرده است. اگر منظور از خزانه در اینجا، همان خزانه ای باشد که در حدیث مورد بحث ما آمده است، پس این واقعه، یعنی قرار گرفتن آن در زیر رودخانه، در زمان ظهور مهدی رخ خواهد داد. و این قطعا قبل از نزول حضرت عیسی (ع) و قبل از خروج آتش است.
تا به امروز، در حاشیه فرات، قتل عام‌های فراوانی رخ داده است. اگر از تاریخ معاصر شروع کنیم، در نزدیکی فرات، قتل عام عراق و ایران رخ داد. در سال 1958 نیز در نزدیکی فرات، کشتار بسیار جدی صورت گرفت و نوادگان رسول خدا به شهادت رسیدند. اما، به نظر نمی‌رسد که از حدیث فوق، این دو واقعه را استنباط کرد. شاید مناسب‌تر باشد که به دنبال اشاره‌ای به برخی حوادث احتمالی در آینده باشیم. مثلاً:
آب فرات می تواند به طور استعاری به دوره ای اشاره داشته باشد که در آن آب به اندازه طلا ارزشمند خواهد بود، و همچنین به درآمدهایی که از سدهایی که قرار است ساخته شوند، به دست خواهد آمد.
“طلا”
می‌تواند با این عبارت مشخص شود.
همچنین، ممکن است گفته شده باشد که آب فرات به طور کامل فروکش کرده و در زیر آن ذخایر عظیمی از طلا و نفت کشف خواهد شد. همچنین، احتمال وجود چنین موادی در اثر فرونشست زمین وجود دارد. اما به هر حال، شکی نیست که آن منطقه، در درون جهان اسلام، همچون دینامیت، یک خطر بالقوه است. اینها اموری نیستند که امروز رخ داده باشند؛ حوادثی هستند که در آینده رخ خواهند داد… و کسانی که آن روزها را ببینند، بار دیگر با تمام وجود به رسول خدا (ص) ایمان خواهند آورد.
“صدقتَ: راست گفتی”
و ایمان خود را تجدید خواهند کرد.
با سلام و دعا…
اسلام در پرتو پرسش‌ها
