آیا حدیثی وجود دارد که بگوید بعد از سفر شبانه به خانه نروید و تا صبح صبر کنید؟

“هنگامی که از سفر بازگشتید، شبانه به نزد خانواده خود نروید، تا صبح صبر کنید.”

– صحت، تخریج و شرح این روایت چگونه است؟

برادر/خواهر گرامی ما،

در این مورد روایات مختلفی وجود دارد. نقطه مشترک روایات این است:

«هنگامی که از سفر بازگشتید، شبانه به نزد خانواده خود نروید، تا صبح صبر کنید.»

به صورت زیر خلاصه می شود.

– روایتی که ابن حنبل و طبرانی از عبدالله بن رواحه نقل کرده‌اند، به این شرح است:

مردی، شب‌هنگام با عجله به خانه‌اش رسید و دید که چراغی در خانه روشن است و همسرش با کسی (شخصی) است. بلافاصله شمشیرش را کشید. همسرش،

“عجله نکن، (آن شبحی که دیدی) فلان زن یا دختر بود که داشت موهایم را شانه می کرد.”



گفت. وقتی مرد این ماجرا را برای حضرت محمد (ص) تعریف کرد، ایشان فرمودند:

“او از اینکه شخص شبانه به نزد خانواده اش/خانه اش برود نهی کرد/منع کرد.”

این روایت

درست است.


(ر.ک. مجمع الزوائد، ح. ن: ۷۷۳۸)

– در روایتی از ابن عباس آمده است که حضرت پیامبر (ص)

«پس از بازگشت از سفر، او دستور داد که مردم شبانه به خانه‌هایشان نروند، اما دو نفر از این دستور سرپیچی کردند و هر کدام در خانه‌اش مردی را با همسرش دیدند.»

اطلاعاتی به این شکل در آن درج شده است. اما در این سند نام یک راوی ذکر شده است که

-با وجود مستند بودن-


ضعیف بودن

گزارش شده است.

(ر.ک. مجمع الزوائد، ح. رقم: 7739)

– هدف از این روایات، جلوگیری از مواجهه با منظره‌ای اشتباه است. در واقع، در روایت فوق، مردی زنی را که موهای همسرش را شانه می‌کرد، مرد پنداشت و نزدیک بود مرتکب قتل شود.

– و وارد شدن به خانه به این شکل،

نوعی تجسس کردن، به معنای امتحان کردن همسرش.

زیرا باعث از بین رفتن اعتماد در داخل خانواده می شود.

– بر این اساس، مناسب نیست که کسی که به سفری طولانی رفته و مدتی طولانی از خانواده‌اش دور بوده، ناگهان به خانه بازگردد. زیرا ممکن است چنین شخصی که مدتی طولانی از خانواده‌اش دور بوده، همسرش را با لباسی نامناسب، بهداشت را رعایت نکرده و آمادگی لازم برای همسرش را نداشته باشد. چنین وضعیتی ممکن است باعث نفرت آن شخص از همسرش شود.

در واقع، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) کسانی را که می خواستند به محض بازگشت از سفر به خانه های خود بروند، با گفتن این جمله هشدار دادند:

“آرام باشید… بگذارید زنانی که موهایشان ژولیده است، موهایشان را شانه کنند، و زنانی که شوهرانشان در غربت هستند، از تیغ اصلاح استفاده کنند.”


(بخاری، جهاد ۱۹۶)

بنابراین، واضح است که چقدر خوب است که فردی که از راه دور برمی گردد، در صورت امکان، قبل از رسیدن به خانه، خانواده خود را مطلع کند.

اما اگر مسافر به جایی نزدیک رفته و منتظر آمدن همسرش است، اشکالی ندارد که شب به خانه برگردد، و همچنین اگر در ارتش یا در یک جماعت انبوه مشابه در حال سفر باشد و خبر بازگشت و ورودشان به شهر داده شود، اشکالی ندارد که هر وقت بخواهد به خانه برگردد.

با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها