آیا برای قربانی، چه در زمان کودکی و چه در زمان بزرگی، حد و اندازه ای وجود دارد؟ آیا خرید قربانی به صورت تخمینی، با وزن کردن زنده یا پس از ذبح، بر اساس وزن گوشت، جایز است؟

1) مثلاً آیا یک گاو زنده به وزن 300 کیلوگرم را می‌توان بین هفت نفر تقسیم کرد؟ 2) در فروش قربانی سه نوع فروش وجود دارد: * قیمت‌گذاری تخمینی. * فروش بر اساس وزن زنده. * پرداخت بر اساس وزن گوشت پس از ذبح. این مورد آخر به نظر من کمی اشکال دارد، آیا چنین روشی جایز است؟ 3) بعضی افراد قربانی را صرفاً به عنوان ذبح حیوان تلقی نمی‌کنند. آیا در طول تاریخ دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به قربانی وجود داشته است؟

برادر/خواهر گرامی ما،

هرچند قربانی کردن حیوانات قربانی پر زرق و برق از همه بهتر است، اما هر حیوانی که شرایط لازم را داشته باشد را می توان قربانی کرد.

قربانی را فقط می‌توان از میان حیوانات نر و ماده از نوع گوسفند، بز، شتر و گاو انتخاب کرد.

گاومیش‌ها نیز از نوع گاوها هستند. نر و ماده آن‌ها از نظر ارزش برابرند. اما قربانی کردن نر گوسفند فضیلت بیشتری دارد. اگر نر و ماده بز از نظر ارزش برابر باشند، قربانی کردن ماده آن فضیلت بیشتری دارد. به همین ترتیب، اگر نر و ماده شتر یا گاو از نظر گوشت و ارزش برابر باشند، قربانی کردن ماده آن فضیلت بیشتری دارد.

گوسفند و بز باید یا یک سال تمام داشته باشند، یا اگر گوسفندان هفت یا هشت ماهه باشند، باید به نظر برسند که یک سال تمام دارند. شتر باید حداقل پنج سال تمام داشته باشد و گاو نیز حداقل دو سال تمام.

حیوانات اهلی مانند مرغ، خروس، شترمرغ و غاز را نمی توان قربانی کرد.

ذبح این حیوانات به نیت قربانی، مکروه است. زیرا در آن تشبه به مجوس است. حیوانات وحشی که گوشتشان خورده می‌شود نیز قربانی نمی‌شوند.

هر گوسفند و بز فقط به نام یک نفر قربانی می‌شود.

یک شتر یا یک گاو را می‌توان برای قربانی کردن از یک نفر تا هفت نفر به اشتراک گذاشت. اما همه این شرکا باید مسلمان باشند و هر کدام سهم خود را داشته باشند و نیتشان از این کار، عبادت و رضای خدا باشد.

شرکا سهم خود را از قربانی ذبح شده با ترازو جدا می کنند، نه با تخمین چشمی.

حیوانی که قربانی می شود،

می‌توان آن را با یک چانه‌زنی سرسری خریداری کرد، یا با تعیین قیمت واحد بر حسب وزن، به صورت زنده وزن‌گیری و خریداری کرد.

قیمت حیوانی که قرار است قربانی شود و خریداری شود، را می توان با وزن کردن گوشت آن پس از ذبح نیز تعیین کرد.

اما

لازم است که قیمت گوشت به صورت قطعی تعیین شود و به صورت قیمت روز بازار نامشخص باقی نماند و پوست، سر و احشاء آن از قرارداد مستثنی نشود و نزد فروشنده باقی نماند.

قربانی کردن حیوانی که به صورت دانه‌ای خریداری شده است، جایز است؛

ذبح حیوانی که به عنوان قربانی خریداری شده است، به شرط عدم بروز اختلاف بین خریدار و فروشنده، پس از کسر قیمت آن، به ازای هر کیلوگرم گوشت به قیمت از پیش تعیین شده توسط طرفین، جایز است. همچنین ذبح حیوانی که به صورت زنده وزن شده و به ازای هر کیلوگرم به قیمت توافق شده خریداری شده است نیز جایز است.

مشروعیت قربانی کردن با قرآن، سنت و اجماع امت ثابت شده است.

خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است:

“برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن.”

(سوره کوثر، آیه 2)

حضرت محمد (ص) نیز،

«هر کس که توانایی قربانی کردن دارد و قربانی نمی‌کند، به محل نماز ما نزدیک نشود.»

(ابن ماجه، الأدب، 2؛ احمد بن حنبل، مسند، 2/321)

عباراتی از این دست، اهمیت موضوع را آشکار می‌سازد. فقهای حنفی با استناد به این و نظایر آن از نصوص، بر این باورند که قربانی کردن واجب است. (سرخسی، المبسوط، قاهره 1324-31، XII، 8؛ کاسانی، بدائع الصنائع، قاهره، 1327-28/1910، V، 61، 62؛ الفتاوی الهندیة، بولاق 1310، V، 291).

بنابراین، قرآن و سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای ما معیار کافی است.

با سلام و دعا…

اسلام در پرتو پرسش‌ها